Ik neem regelmatig deel aan instawalks/instameets. Deze instameet verkent een deel van het Waterliniepad.
Met deze instameets Waterliniepad maak ik kennis met de bijzondere plekken aan zowel de Stelling van Amsterdam als de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De organisatie van deze instameet ligt in handen van Instameet Holland.
In dit artikel leest u alles over Fort Uitermeer.
Inhoudsopgave
Fort Uitermeer
Fort Uitermeer is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam.
Het doel van dit fort was het beschermen van de doorgangen tussen het Naardermeer en de rivier de Vecht. Ook kon het de andere forten in de buurt beschermen met zijn geschut. Daarnaast beschermde het fort ook de dichtbijgelegen sluis. Met deze sluis kon het land onder water worden gezet.
Ligging
Fort Uitermeer ligt in de gemeente Weesp op de oostoever van de rivier de Vecht, bij het gehucht Uitermeer.
Geschiedenis
Fort Uitermeer heeft een lange geschiedenis, die teruggaat naar het begin van de Tachtigjarige Oorlog.
Op de plaats waar nu Fort Uitermeer ligt, werd in 1589 een schans gebouwd. Deze diende ter verdediging van Weesp. Deze Uitermeersche Schans werd na aanleg van de ’s Gravelandsevaart en de schutsluis een schakel in de Oude Hollandse Waterlinie. Deze sluis kon het land tussen Naarden en de Vecht onder water zetten. De schans werd in 1673 tot fort verstevigd.
Het fort raakte in verval. In 1845 werd op het terrein een torenfort gebouwd. Dit was het eerste torenfort in een serie van 3. De andere twee liggen aan de Ossenmarkt in Weesp (deze dateert uit 1861) en aan de monding van Vecht in het IJsselmeer bij Muiden (deze Westbatterij dateert uit 1852).
In 1874 werd bij het fort een kanonremise gebouwd. Dit gebouw werd de ruimte om kanonnen en munitie in op te slaan. In 1876 werd de slotgracht gedempt, de ophaalbrug afgebroken en de toegangsdeur dichtgemetseld. Op het dak verdween de gemetselde borstwering en werd een dikke laag zand neergelegd. Het nieuwe wachtgebouw werd aan de zuidkant gebouwd. Dit wachtgebouw gaf via een kleine deur in de torenmuur toegang tot de toren.
De schutsluis werd in 1878 verplaatst naar de noordkant van het fort. De ’s Gravelandsevaart werd verlegd en om het fort heen gelegd. In 1885 werden schuilplaatsen voor kanonnen gebouwd. In 1913 werd Fort Uitermeer onderdeel van de Stelling van Amsterdam.
In de jaren dertig werden er in de omgeving diverse schuilplaatsen en bunkers gebouwd in het veld en tussen de loopgraven. De bunkers waren strategisch gelegen. Om de vijand op afstand te houden lag er een machinegeweer en kanon.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het fort opslagplaats voor de Duitsers. Bij bombardementen in de Tweede Wereldoorlog raakte het fort zwaar beschadigd.
Het fort werd in 1954 gesloopt. De toegangspoort en de bunkers werden opgeblazen. De buitenmuren staan nog altijd overeind. Ook de kanonremise is behouden gebleven, al is de aarddekking wel verwijderd. Defensie gebruikte het terrein voor de bouw van munitiemagazijnen. Deze kleine magazijnen staan er nog.
Fort Uitermeer is in beheer bij Natuurmonumenten.
Stichting Uiteraard Uitermeer is bezig met het ontwikkelen van het terrein. Zo is er een wandelroute rond het fort en ook is de oude sluis van de ’s Gravelandsevaart weer zichtbaar geworden.
Fort Uitermeer is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Deze Stelling van Amsterdam staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Bezienswaardig
Van het fort is maar weinig meer over. De vestinggracht is nog te zien. Van de gebouwen is alleen het torenfort en de kanonremise nog over. De toren kijkt uit over de Vecht en is in 2007 gerestaureerd. Dit torenfort heeft een doorsnede van 30 meter en telde twee verdiepingen. Er was een open binnenplaats. De trap liep langs de muur. Op de verdieping waren 12 kamers met 10 bedden per kamer. Iedere kamer had drie schietgaten in de buitenmuur. Dit geldt ook voor de kamers op de begane grond. Op de begane grond waren nog vijf kamers voor de manschappen, vertrekken voor de wacht en commandant, een ziekenzaal en magazijnen voor de opslag van munitie en levensmiddelen.
In de gebouwen van het fort wonen ’s winters onderdak aan vleermuizen.
Praktische informatie
Overige informatie
- Op het terrein van Fort Uitermeer bevindt zich Paviljoen Uit & Meer. Hier kunt een kop koffiedrinken, lunchen of dineren.
- De wandelroute ‘Rondje Naardermeer’ komt langs het fort.
- Op het fortterrein is een sloepenhaventje met 9 aanlegplaatsen voor sloepboten en er is een speciale kanosteiger. Het terrein ligt aan het sloepennetwerk ‘Gooi, Vecht en Loosdrechtse Plassen’ (knooppunt 46).
Entree
Het fortterein is vrij toegankelijk.
Adres
Fort Uitermeer
Uitermeer 5
1381 HP Weesp
E-mail: info@uiteraarduitermeer.nl
Website:
Bekijk ook: Foto’s van Fort Uitermeer
Bewaar op Pinterest
