Tijdens mijn 10-daagse vakantie in 2017 op Texel verbleef ik in Hotel Beatrix in De Koog. Ik huurde een fiets, waarmee ik vanuit De Koog het hele eiland verkende. In dit artikel vertel ik u alles over De Cocksdorp, het meest noordelijk gelegen dorp op Texel, bekend om zijn vuurtoren en het Luchtvaart- & Oorlogsmuseum Texel.
Inhoudsopgave
De Cocksdorp
De Cocksdorp is het jongste dorp op Texel. Er is hier veel levendigheid en er is een diversiteit aan winkels. De meeste winkels en restaurants bevinden zich in de Kikkertstraat. De Cocksdorp en de polder (inclusief de Eendracht) telt ruim 640 inwoners. Hier heerst een echte vakantiesfeer. Vanaf de dijk aan de rand van het dorp hebt u een schitterend uitzicht over de Waddenzee.
In juli en augustus worden in De Cocksdorp verschillende toeristische activiteiten gehouden.
Wekelijks op donderdag vindt de ‘Durper Markt’ plaats.
In het vakantieseizoen kunt u een ritje maken met een authentieke Texelse paardentram. Tijdens deze rit vertelt de koetsier u alles over het ontstaan van De Cocksdorp en omgeving.
Op loopafstand van De Cocksdorp begint een waddenstrand. Door de sterke en gevaarlijke stroming is het verboden om daar te zwemmen. Op het strand bij paal 33 kunt surfen, catamaranzeilen of branding kanoën. Hier is voor voetgangers ook een veerdienst van De Cocksdorp naar buureiland Vlieland. Deze veerdienst is er vanaf eind april tot eind september. De overtocht naar Vlieland duurt ongeveer 30 minuten.

Ligging
De Cocksdorp ligt aan zowel de Noordzee als de Waddenzee. De Cocksdorp is een klein dorp in het noorden van Texel.
Geschiedenis
Eierland vormde tot de 13e eeuw vormde een deel van Vlieland. Eierland was toen door het Anegat van Texel gescheiden. Het lag vroeger ongeveer op de plek lag waar nu natuurgebied De Slufter ligt. Het Eierlandse Gat ontstond aan het eind van de 13e eeuw. Eierland werd gescheiden van Vlieland. Het was een echt eiland geworden.
In de loop van de 16e eeuw slibde het Anegat tussen Texel en Eierland dicht. Er ontstond tussen de twee eilanden een hoge zandbank die alleen nog bij extreem hoge waterstanden onder water liep. De naam Eierland komt van het feit dat op het vroegere eiland veelvuldig meeuweneieren werden geraapt. Deze eieren gingen massaal naar de Amsterdamse bakkerijen. De Cocksdorp lag oorspronkelijk in de kwelder tussen de eilanden Eierland en Texel.
In 1835 ontstond De Cocksdorp bij het haventje, daar waar de Roggesloot uitmondde in het Eierlandse Gat. Het haventje is grotendeels verdwenen. De vroegere naam van De Cocksdorp was Nieuwdorp. Al na een paar maanden werd het dorp vernoemd naar Nicolas Joseph De Cock. Hij was een Antwerpse Reder die tijdens de Belgische opstand (1830-1839) naar Rotterdam was uitgeweken. Hij richtte samen met anderen de ‘Sociëteit van Eigendom van Eierland’ op. In 1835 kocht deze combinatie het kwelderland ten oosten van de Zanddijk tussen het ‘oude land’ van Texel en het eiland Eijerland. Met behulp van 1500 arbeiders werd in twintig weken tijd een elf kilometer lange dijk aangelegd. Hierdoor werd het ‘buitenveld’, tegenwoordig bekend als de Eierlandse polder, bedijkt. Later werden de woonkernen Midden-Eierland en Zuid-Eierland gesticht.
Onder de bewoners van Eierland heerste armoede. Er was geen hout om huizen van te bouwen. De inwoners gingen jutten om aan spullen te komen. Veel van deze aangespoelde spullen kwamen van schepen, die op de beruchte Eierlandse Gronden strandden. Het aangespoelde hout werd gebruikt om huizen van te bouwen. De ‘durpers’, de bijnaam van de inwoners van De Cocksdorp, dachten niet alleen aan jutten. Als de opvarenden van een schip in nood verkeerden, werd her met gevaar voor eigen leven met de roeireddingsboot uitgevaren. In het verleden is het gebeurd dat de redders zelf in gevaar kwamen en verdronken. De Cocksdorp is nog altijd in bezit van een reddingsboot.
In 1864 werd op het noordelijkste puntje van Texel een vuurtoren gebouwd. De aanleiding was het grote aantal schepen die door de sterke stromingen in het Eierlandse Gat, het zeegat tussen Texel en Vlieland, in moeilijkheden kwamen. Er stranden heel veel schepen op de kust van Texel (72 in de periode 1848-1860). De toenmalige notaris van Texel zorgde er voor dat er een vuurtoren gebouwd werd. Sinds 2008 is de vuurtoren niet meer bemand, maar het licht brandt nog altijd. U kunt er nu een kijkje nemen, want de vuurtoren is opengesteld voor publiek.
Vanaf 6 februari 1943 werd Texel door het 822e Georgische bataljon van het Duitse Ostlegion bezit. Dit Ostlegion bestond uit 400 Duitsers en 800 vrijwillige Georgiërs. De Georgiërs waren afkomstig uit krijgsgevangenkampen, waar de overlevingskans zeer klein was. Zij hadden zich opgegeven om voor de Duitsers te vechten. Op Texel zaten ze redelijk veilig. In april 1945 werd duidelijk dat zij als frontonderdeel zouden worden gebruikt. Bijna alle Duitsers werden in de nacht van 4 op 5 april door de Georgiërs vermoord. Tijdens deze Opstand der Georgiërs sneuvelden ook ongeveer 100 Texelaars. Het gevolg was een soort guerrillaoorlog, die nog na 5 mei 1945 doorging. De bevrijding van Texel was pas op 20 mei 1945.
Op 9 april 1945 vertrok reddingsboot Joan Hodshon. Aan boord waren de laatste Engelandvaarders. De volgende avond rond 9 uur kwamen ze in Engeland aan. Het doel van deze overtocht was hulp vragen, maar dit werd hun geweigerd om de voedseldroppings niet in gevaar te brengen. Op 29 mei waren de Texelaars terug, de reddingsboot bleef in Engeland. De boot werd in augustus 1945 naar Hoek van Holland gesleept. Nadat de boot een nieuwe dieselmotor had gekregen werd hij in 1949 weer in dienst van de KNSM gesteld. De Joan Hodshon is in een schuur bij Schipbreuk- en Juttersmuseum Flora aan de Pontweg in De Koog te bewonderen.
Na de oorlog werden in en rond De Cocksdorp vakantiewoningen gebouwd. Na De Koog is De Cocksdorp de meest bezochte toeristenplaats op Texel.
Bezienswaardigheden
De entree van De Cocksdorp bestaat uit een lange laan met aan weerszijden bomen. Dit is de Kikkertstraat, het kloppend hart van het dorp. Hier bevinden zich winkels, fietsverhuur en diverse restaurants. Buiten De Cocksdorp ligt de vuurtoren. De waddendijk is een ideaal startpunt voor een fietstocht, waarbij de dijk de wind enigszins tegenhoudt. Ook voor vogelliefhebbers is dit gebied aantrekkelijk.
Vuurtoren Eierland
Vuurtoren Eierland staat ongeveer drie kilometer ten noorden van De Cocksdorp. Vanaf de vuurtoren hebt u een schitterend uitzicht op het naburige Waddeneiland Vlieland. De vuurtoren is hét symbool van Texel. De oude vuurtoren is bijna 35 meter hoog en dateert uit 1864. Hij reikt tot een hoogte van 45 meter boven zeeniveau en wordt geëxploiteerd door Stichting Texels Museum. Tegenwoordig is de toren ingericht als museum met een expositie op de weg naar boven. Boven wacht u een fenomenaal uitzicht over de Wadden.

Lees meer: Vuurtoren Eierland in De Cocksdorp
Francisca Romana Kerk
Deze Rooms-katholieke kerk werd in 1876 gebouwd. De grond voor de kerk werd in 1875 gekocht. De kruisbalken en crucifix zijn afkomstig van aangekocht wrakhout. In maart 1877 werd de kerk ingewijd. De kerk bevindt zich aan de Molenlaan in het centrum van De Cocksdorp. In de kerk bevindt zich een oude communiebank en het gerestaureerde monumentale orgel uit 1761. De patroonheilige van de kerk is de H. Fransisca Romana. U kunt overdag de Francisca Romana kerk bezoeken, dit omdat de kerk overdag altijd open is voor een moment van rust of gebed of om een kaarsje op te steken. Elke donderdagavond tijdens de feestmarkt wordt vrijblijvend gemusiceerd.

Monument van iepenhout
Tegenover de Rooms-katholieke kerk staat een betekenisvol ‘monument’: een van iepenhout opgetrokken molen. De Molenlaan werd vroeger omzoomd door reusachtige iepen. Ze vormden het welkomstcomité voor de bezoekers. Dit karakteristieke beeld bestaat niet meer. De bomen waren aangetast door de iepenziekte. In 2007 zijn ze gekapt. Twee jaar later werd het hout gebruikt voor de bouw van deze houten molen. De molen staat op een historische plek. Op deze plek stond ooit één van de iepen. De molen is een blikvanger en doet dienst als uitkijktoren (toen ik er was, was deze toren om voor mij onbekende reden niet toegankelijk). Als u de top heeft bereikt, wordt u beloond met een mooi uitzicht over de Roggesloot en de uitgestrekte polder. Op de nabijgelegen, rolstoelvriendelijke, vissteiger aan de Roggesloot kunt u bijkomen van het toeristisch vertier in het dorp.
Waddenkerk
In juni 1841 werd de Waddenkerk in gebruik genomen. De kerk is in classistische stijl gebouwd. De kansel van komt uit de Engelse kerk in Den Haag. Deze kerk werd opgeheven en de hervormde gemeente De Cocksdorp kocht de kansel. De kansel werd tijdens de Tweede Wereldoorlog en de vele luchtaanvallen boven Texel, bij een boer in het hooi verstopt. In april 1945 zou de kansel weer worden opgehangen. De kansel lag al klaar op de vloer in de kerk, maar toen begon de Russenoorlog en de granaten vlogen door de kerk. Het orgel en het koorhek zijn vernield, maar de kansel kwam ongeschonden uit de strijd. De hele kerk had vele kogelgaten in het dak en in de muren. De Waddenkerk bevindt zich aan de Kikkerstraat. U kunt de Waddenkerk in het zomerseizoen van maandag tot en met donderdag van 13.30 tot 16.00 uur en op vrijdag van 10.30 tot 13.30 uur bezoeken.
Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel
Het Luchtvaart- & Oorlogsmuseum Texel ligt bij het vliegveld van Texel. Dit vliegveld ligt buiten De Cocksdorp. Het vliegveld is het middelpunt van diverse activiteiten door sportvliegtuigen uit binnen- en buitenland. Deze vliegtuigen zorgen voor rondvluchten, parachutisten, zweefvliegtuigen en reclamevluchten. Het museum geeft een overzicht van de lange vlieghistorie van Texel en vertelt ook het verhaal van de Georgische Opstand. Deze zogenaamde Russenoorlog zorgde ervoor dat Texel in de Tweede Wereldoorlog het laatste slagveld van Europa werd. Texel werd pas op 20 mei 1945 bevrijd.


Natuurgebieden rond De Cocksdorp
De Noordkop van Texel is rijk aan natuur. U kunt hier de natuurgebieden De Schorren, de Volharding, Robbenjager, Eierlandse Duinen, Roggesloot en het Krimbos bezoeken.
Het wad bij de Cocksdorp wordt veel gebruikt voor excursies op het wad. Het is niet overal toegestaan om zomaar het wad op te lopen. U mag vanwege de rust voor de vogels rondom de Volharding en de Schorren niet op het wad lopen. In het noordelijk duingebied zijn veel (zeldzame) vogelsoorten te zien.
In De Cocksdorp is het Vogelinformatiecentrum gevestigd. Vanuit hier worden regelmatig vogelexcursies georganiseerd.
De Schorren
De Schorren met de aangrenzende vlakte van Kerke meet ruim 5.000 hectare. Het gebied is niet vrij toegankelijk. Dit omdat De Schorren een hele belangrijke hoogwatervluchtplaats voor vogels is. De vogels komen hier om te rusten als het hoog water is. Dit is het enige moment dat de vogels even kunnen slapen. Een verstoring door wandelaars of fietsers is uit den boze. U kunt het gebied wel tijdens een excursie bezoeken. In de broedtijd zijn de Schorren een belangrijke broedplek voor eidereend, zilvermeeuw, kleine mantelmeeuw, tureluur, scholekster en de lepelaar. Van deze kenmerkende soort broeden hier jaarlijks ruim 100 paar. Ook de bruine kiekendief en velduil broeden hier soms.

Lees meer: Natuurgebied De Schorren
De Volharding
Ook De Volharding is een hoogwatervluchtplaats. Daarom is ook dit schiereiland het gehele jaar afgesloten voor publiek. Vanaf de bebording en vanaf de dijk is De Volharding prima te bekijken.
Robbenjager
Natuurgebied de Robbenjager ligt op de uiterste Noordkop van Texel. Het gebied herbergt tientallen broedvogels. Om het gebied ligt een mooie wandelroute met diverse vogelkijkpunten. De route is vrij toegankelijk. Honden mogen alleen aangelijnd mee tijdens een wandeling.
Eierlandse Duinen
De Eierlandse duinen liggen aan de westkant van Polder Eierland. De Slufter en De Muy grenzen aan dit gebied. De Eierlandse Duinen zijn al eeuwen oud. De Eierlandse Duinen zijn ook veel ouder dan de duinen bij De Muy en De Slufter. De naam Eierland komt van de aanwezigheid van grote aantallen broedende zeevogels. De eieren van deze vogels werden in de 17e en 18e eeuw bedrijfsmatig geraapt. De Eierlandse Duinen zijn betrekkelijk arm begroeid. Het zand bevat veel minder kalk dan de rest van de Texelse duinen. Veel vogels verblijven in de vogeltrekperiode rond de vuurtoren. In de Tuintjes worden veel waarnemingen gedaan. De Tuintjes is een gebied van voormalige akkertjes ten zuiden van de vuurtoren. De Tuintjes is bij vogelliefhebbers een zeer bekend gebied. De Eierlandse Duinen is één aaneengesloten natuurgebied waar u urenlang kunt wandelen.
Roggesloot
De Roggesloot is een andere oude kreekarm. Deze kreekarm vormde vroeger de verbinding met De Slufter. De oevers van de Roggesloot zijn heel belangrijk als broedplaats voor de bruine kiekendief en andere rietvogels. De oevers zijn ook een rustplaats voor de lepelaars. Het aangrenzende Dorpzicht is een weilandengebied met veel weidevogels. In dit gebied ziet u nog de oude vroeger kreeklopen.
Het Krimbos
Het Krimbos is het jongste bosgebied van het eiland. Het bos werd in de jaren ’80 van de vorige eeuw aangelegd op de zandige binnenrand van de Eierlandse Duinen. Dit bos is ongeveer 130 hectare groot. Het Krimbos is aangelegd als recreatiebos. Het bos bestaat uit loof- en naaldbomen. U vindt hier (speel)weiden, ruime fiets- en wandelpaden. Hier in het Krimbos broeden nachtegalen.
Bekijk ook: Foto’s van De Cocksdorp
Meer lezen over Texel
Wilt u nog meer voorpret of u nog meer verdiepen in Texel? Dan kan ik u onderstaande reisgidsen aanraden:
Bewaar op Pinterest
