Middenin het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam staat de Portugese Synagoge. Deze synagoge is nog altijd in gebruik. U bent hier, behalve op zaterdag (sjabbat) en bepaalde feestdagen, van harte welkom. Meer over de Portugese Synagoge in Amsterdam leest u in dit artikel.
De synagoge is nog altijd in gebruik, maar ook geopend voor het publiek. Het gebouw dateert uit de 17e eeuw. In één van de bijgebouwen is de schatkamer gevestigd, in een ander gebouw de oudste nog functionerende Joodse bibliotheek ter wereld: Ets Haim Livraria Montezinos. Het gebouw van de Portugese Synagoge domineert de omgeving.
Inhoudsopgave
Ligging
De Portugese Synagoge ligt in het Joods Cultureel Kwartier aan het Mr. Visserplein en het Jonas Daniel Meijerplein in de voormalige Jodenbuurt van Amsterdam.
Geschiedenis
De Portugese Synagoge zijn gebouwd in de jaren 1671-1675. David Stalpaert en Elias Bouwman waren de architecten van de synagoge. Bouwman was later de stadsbouwmeester van de stad. De Portugese Synagoge werd gebouwd door Sefardische Joden. Deze groep Joden kwam rond 1600 vanuit Portugal naar Amsterdam. De Portugees-Israëlitische Synagoge (ook wel Esnoga of Snoge genoemd) is nog altijd in gebruik.
De synagoge kreeg geen begraafplaats in de buurt. De doden worden op de begraafplaats Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel begraven.
De Portugese Synagoge bleef in de Tweede Wereldoorlog gespaard. De collecties en de elementen uit de 17e eeuw zijn bewaard gebleven. Op 9 mei 1945 werd de synagoge weer in gebruik genomen (4 dagen na de bevrijding), tijdens een dienst van joodse overlevenden van de Holocaust. In het begin van de oorlog leefden er 140.000 joden in Amsterdam, waarvan 4300 Sefardiem. Na de oorlog waren dat nog 20.000 joden waarvan 800 Sefardiem.
In 1993 is een restauratie aan de fundering en de houten dakconstructie en een paar bijgebouwen voltooid. De vroegere kosterswoning werd de ingang tot het museum en de souvenirwinkel. Het ritueel bad (mikwa) werd gemoderniseerd en er kwamen extra zitplaatsen op de damesgalerij in de wintersynagoge.
Ook in 2010 is een restauratie geweest die een jaar later is voltooid. Deze laatste restauratie maakte de synagoge meer toegankelijk voor het grote publiek. Onder het gebouw is de schatkamer aangelegd.
Portugese Synagoge
De Portugese Synagoge staat midden in de Joodse buurt van Amsterdam. Het gebouw was lang de grootste synagoge ter wereld. Het interieur is ruimtelijk en licht. Het interieur dateert uit de 17e eeuw. De verlichting bestaat honderden kaarsen. Het is nog altijd de enige verlichting in de synagoge. De kaarsenkronen zijn gemaakt van koper.
De synagoge staat aan een voorplein met daarom heen aan drie kanten lage bijgebouwen. Deze bouw refereert aan de Tempel van Koning Salomo in Jeruzalem uit de Bijbel. De stijl van de synagoge in classicistisch, ook bekend als de strakke stijl. De gevels hebben aan alle kanten een iets vooruitspringend middenstuk met drie vensterassen. De daken gaan voor een deel schuil achter een balustrade, iets dat het blokvormige karakter nog verder versterkt. De inrichting volgt het iberisch-sefardisch patroon. De banken zijn in de lengterichting geplaatst en op vloer ligt grenen hout.
In de bijgebouwen bevindt zich de schatkamer met veel unieke ceremoniële voorwerpen van zilver, goud, zijde en brokaat. In de bijgebouwen zijn ook de ma’amad (bestuurskamer, een authentieke, kleine regentenkamer), de kantoren van de gemeente, het Rabbinaat, de koosjere keuken, de (kosters)woningen en een ruimte voor het wassen van lijken gevestigd. De doden worden op het Joodse Kerkhof van Ouderkerk aan de Amstel begraven. Er is een aparte Wintersnoge. Deze ruimte is verwarmd en klein. In de wintermaanden vinden hier de diensten plaats.
De ingang van de synagoge mocht in de 17e eeuw niet te zien zijn. Daarom zijn er bijgebouwen omheen gebouwd die de ingang aan het oog onttrekken. De authentieke binnenplaats (de ‘Safra’) is bedoeld als een wandelruimte voor de volwassenen en een speelplaats voor kinderen.
De oudste, nog functionerende Joodse bibliotheek, Ets Haim Livraria Montezinos bevindt zich ook in het complex. Deze bibliotheek heb ik niet bezocht en is alleen op afspraak te bezoeken. De bibliotheek werd in 1616 opgericht en is sinds 1675 gevestigd in het complex van de Portugese Synagoge in Amsterdam. In deze bibliotheek bevinden zich 560 handschriften en 30.000 gedrukte werken. Al meer dan 400 jaar is de bibliotheek onderdeel van het culturele erfgoed van Amsterdam.
Praktische informatie
Overige informatie
- De Portugese Synagoge is toegankelijk voor rolstoelgebruikers en mensen die slecht ter been zijn.
- Bij de kassa’s van het Joods Historisch Museum, de Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaust Museum zijn de entreetickets te koop voor alle 5 locaties in het Joods Cultureel Kwartier.
- In één van de bijgebouwen is een museumwinkel waar u cadeautjes, Joodse literatuur en muziek kunt kopen.
- In de Portugese Synagoge kunt u een gratis audiotour meekrijgen die meer vertelt over de achtergrond van de stukken in het museum.
- Het maken van foto’s zonder flits is toegestaan.
- Er worden regelmatig concerten in de Portugese Synagoge gegeven, zoals het kaarslichtenconcert.
- In de Portugese Synagoge kunt u een aantal ruimtes huren, zoals het hoofdgebouw, de Ma’amad, Cabane, de ontvangstruimte in de schatkamer, de binnenplaats en de wintersynagoge.
Bereikbaarheid
- Metro: halte Waterlooplein (uitgang Nieuwe Amstelstraat) met lijn 51, 53 of 54.
- Metro: halte Rokin met lijn 52.
- Tram: lijn 14, uitstaphalte Waterlooplein.
- Auto: U neemt vanaf de ringweg A10 afrit S116 (noord), S101 (west) of S102 (zuid) en volgt de borden richting Centrum. U volgt de borden P Waterlooplein. Parkeergarages: Waterlooplein, Muziektheater/Stadhuis en Markenhoven. Een andere mogelijkheid is om uw auto bij de P+R bij de RAI te parkeren en vandaar per tram verder te reizen naar het centrum. Parkeren in Amsterdam is duur. U kunt het beste met het openbaar vervoer reizen.
Openingstijden
De Portugese Synagoge is in februari t/m november van zondag t/m donderdag van 10.00-17.00 uur geopend en in januari en december van 10.00-16.00 uur.
Op vrijdag is de Synagoge in januari, februari, november en december geopend van 10.00-14.00 uur, in maart, april, september en oktober van 10.00-16.00 uur en van mei t/m augustus van 10.00-17.00 uur.
Op zaterdag is de Synagoge in verband met de sjabbat gesloten.
De Portugese Synagoge is op Joodse feestdagen gesloten. Raadpleeg voor de actuele data de website van de Portugese Synagoge.
Entree
Volwassenen: € 17,– per persoon.
Kinderen 13 t/m 17 jaar: € 8,– per persoon.
Kinderen 6 t/m 12 jaar: € 5,– per persoon.
Kinderen t/m 5 jaar gratis.
Museumkaart: gratis.
In het Joods Cultureel Kwartier kunt u met één ticket terecht bij de vijf locaties: het Joods Historisch Museum en de Portugese Synagoge
De Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaust Museum zijn tijdelijk gesloten voor verbouwing.
(Prijzen zijn van 2023).
Adres
Portugese Synagoge
Mr. Visserplein 3
1011 RD Amsterdam
Telefoon: 020 – 53 10 310
E-mail: service@jck.nl
Website:
Sociale media
Bekijk ook: Foto’s van de Portugese Synagoge in Amsterdam
Meer lezen over de bezienswaardigheden in Amsterdam
Wilt u nog meer voorpret of u nog meer verdiepen in Amsterdam? Dan kan ik u onderstaande reisgidsen aanraden:
Bewaar op Pinterest
