Het hoofdstation van Groningen is het belangrijkste spoorwegstation van Groningen. Het stationsgebouw is één van de mooiste stationsgebouwen in Nederland.
Het gebouw is ontworpen door Isaac Gosscchalk. Het gebouw is een rijksmonument. De perronoverkapping, de traverse (dwarsbalk) en het seinhuis zijn gemeentelijk monument.
Inhoudsopgave
Ligging
Het station ligt in het zuiden het centrum van de stad aan het Verbindingskanaal.
Geschiedenis
Op 1 juni 1866 werd de eerste spoorlijn van Groningen naar Leeuwarden geopend. Het stationsgebouw bestond toen nog niet, er was een noodgebouw. In 1872 werd het stationsgebouw in gebruik genomen. Deze stond op dezelfde plek als het huidige stationsgebouw. Sinds 1893 is Groningen het belangrijkste spoorwegknooppunt van het noordoosten van Nederland. Er zijn lijnen naar Leeuwarden, Bad Nieuweschans, de Randstad via Meppel en Zwolle, Delfzijl en Roodeschool. De treinlijnen naar de Randstad via Zwolle worden door de NS uitgevoerd. De overige treindiensten worden door Arriva uitgevoerd. In de jaren zestig van de vorige eeuw werd een verlaagd plafond aangebracht. De laatste renovatie dateert uit 1999 toe de stationshal weer werd teruggebracht in oorspronkelijke staat en het plafond ook weer zichtbaar werd. De centrale, monumentale hal heeft geen functie meer, omdat de bezoekers via andere ingangen een kortere route nemen naar de trein en de perrons.
In 2020 zijn de werkzaamheden op en rond station Groningen gestart. De verwachting is dat het vernieuwde station in 2026 klaar is voor gebruik. Daarna gaan de gemeente Groningen en NS aan de slag met de gebiedsontwikkeling. Eerst aan de zuidzijde van station Groningen en parallel met planvorming voor de noordzijde.
Stationsgebouw
Het stationsgebouw van Groningen werd in 1896 geopend. Er is veel veranderd aan het gebouw maar het oorspronkelijke ontwerp is nog zichtbaar, vooral aan de buitenkant. In 1999 werd ook deel van de binnenkant weer in originele staat teruggebracht. De hal van het gebouw is een fotogenieke plek en toeristische attractie.
Het stationsgebouw is ontworpen door Isaac Gosschalk. Hij ontwierp een neogotisch neorenaissance gebouw. Andere werken van hem zijn de Westergasfabriek en de Oostergasfabriek in Amsterdam. Het gebouw was 18 jaar later alweer te klein. Er werden diverse aanpassingen gedaan. De ingrijpendste verbouwing dateert uit de zestiger jaren van de vorige eeuw toen de toegangshal onherkenbaar verbouwd werd. In de hal kwamen inbouwwinkels en voorzieningen maar gelukkig is dit in de negentiger jaren weer hersteld en kan de bezoeker weer genieten van het schitterende gebouw. Als u het station van Groningen bezoekt, neem dan een kijkje in het mooie gebouw.
Het station bestaat uit een centraal hoofdgebouw en zijvleugels. Hier bevonden zich de oorspronkelijke wachtruimtes, een restauratie en bedrijfsruimtes. De zijvleugels zijn zowel vanuit de stationshal als via de galerijen bereikbaar.
De stationshal heeft een cassetteplafond met papiermaché, een kleurrijk sjabloonwerk, gebrandschilderde ramen en grote tegeltableaus met voorstellingen van de Groningse kunstenaar F.H. Bach. Aan de westkant hangen drie voorstellingen, de middelste is de Groningse stedenmaagd. Zij troont boven de gevleugelde wielen, het symbool van de spoorwegen en andere symbolen van de stad. Aan beide zijden zijn de Telegrafie en de Post afgebeeld. Aan de overkant ziet u twee mannenfiguren, Arbeid en Tijd. De Arbeid heeft een schop in zijn hand en wordt omringd door diersoorten als de spin, mieren en bijen. De gevleugelde Tijd herkent u aan de zandloper en astrologische tekens. De glas-in-loodramen hebben een sierlijk patroon in vijf kleuren. In het plafond bevindt zich een cirkelvormig raam met 16 gelijke sectoren.
Stationsgebied
De inrichting van het plein voor het station is vaak gewijzigd en zal in de toekomst opnieuw op de schop gaan.
Vroeger was hier een parkeerplaats voor auto’s en opstelplaatsen voor de stadsbussen. Nu is er een fietsparkeerplaats. De bussen staan aan de andere kant van het gebied, de oostkant, voor het Hunzehuys (hier is het UWV gevestigd).
Aan de westkant van het Stationsplein werd in 2007 het stadsbalkon geopend. Dit stadsbalkon bestaat uit twee delen: een groot plein waarom van de Stationsweg naar het station gelopen kan worden en het onderste deel is de fietsenstalling. Het plein vormt een dak van de fietsenstalling. In de fietsenstalling kunnen maar liefst 4.150 fietsen gestald worden.
Het plein golft. Hier staat ook het voor de Groningers bekende beeld van het Peerd van Ome Loeks, uit 1959. Het beeld is gemaakt door beeldhouwer Jan de Baat. Dit beeld staat sinds 1959 voor het station, maar niet altijd op dezelfde plek. Het beeld is witgeschilderd en gemaakt van kwartsbeton.
Een bekend Gronings liedje is het volksliedje ‘Het peerd van ome Loeks is dood’. Dit liedje vertelt over Lucas (loeks) van Hemmen en zijn beroemde renpaard. Door een nagelkrab van de eigenaar over de neus zou het paard een dodelijke infectie hebben opgelopen. Er bestaan verschillende versies van hoe het dier aan zijn eind is gekomen. Er zijn ook mensen die beweren dat het lied niet oorspronkelijk Gronings is, maar dat het lied gebaseerd is op een Duits studentenlied.
Praktische informatie
Overige informatie
- Het station van Groningen is een knooppunt voor de stads-, streek- en regiobussen in Groningen. Het busstation ligt aan de voorzijde van het station, ten oosten van het stationsgebouw.
- Het station staat op het moment weer eens volledig op de schop om o.a. een voetgangerstunnel en een fietstunnel onder de sporen aan te leggen. Er komt een verbinding tussen de zuidzijde van het station met de noordzijde tot aan het Stationsplein. Aan de zuidzijde komt een nieuwe ondergrondse fietsenstalling voor 5.000 fietsen. Ook komen er meer sporen en perrons en een perrontunnel. Het busstation wordt naar de zuidkant verplaatst waar ook ruimte komt voor winkels en andere voorzieningen voor reizigers. Ik ben benieuwd hoe dat er uit gaat zien.
- Er zijn aan de achterkant bij de perrons veel winkels, zoals de Albert Heijn to Go, Burger King, Bruna, Starbucks, Etos en andere winkels. Neem ook eens een kijkje in de winkels en let op de originele details, zoals in winkels van Albert to Go en Rituals.
Adres
Station Groningen
Stationsplein 4
9726 AE Groningen
Bekijk ook: Foto’s van Station Groningen
Bewaar op Pinterest
