In dit artikel beschrijf ik de Groene Wissel Vogelenzang : Waterleidingduinen en Landgoederen. Dit is een wandeling van 11 kilometer volgens het principe Groene Wissel. Deze wandeling voert u door het oostelijk deel van de Amsterdamse Waterleidingduinen.
In dit bekende duingebied is de kans heel groot dat u damherten spot. U wandelt door mooie bosgebieden en over hoge duinrichels. Het laatste deel gaat over Landgoed Vogelenzang en via Buitenplaats Leyduin met de Vinkenduin, Oud-Woestduin en Leyduin. Leyduin is een buitenplaats en geen landgoed zoals op de website van Wandelzoekpagina staat. Meer over deze Groene Wissel Vogelenzang leest u in dit artikel.
Inhoudsopgave
Groene Wissel Vogelenzang
Om bij het begin van deze Groene Wissel wandeling te komen reist u naar ingang Oase van de Amsterdamse Waterleidingduinen.
Amsterdamse Waterleidingduinen
De Amsterdamse Waterleidingduinen is het waterwinningsgebied voor Amsterdam en het oudste waterwinningsgebied van Nederland. De Amsterdamse Waterleidingduinen is 3.400 hectare groot, ongeveer 5 kilometer breed en 10 kilometer lang en ligt tussen Zandvoort, Aerdenhout, De Zilk en Noordwijk op de grens van Noord-Holland en Zuid-Holland.
Het voordeel van de Amsterdamse Waterleidingduinen is dat u niet op de paden hoeft te blijven. U mag overal struinen, tenzij er aangegeven staat dat het een rust- en infiltratiegebied is. Sommige delen zijn niet toegankelijk voor wandelaars. Dit staat ook duidelijk aangegeven. Er is heel veel te zien in de Amsterdamse Waterleidingduinen, zoals een schitterende natuur met bos, stuifzand, moerassige en vochtige valleien en droge vlakten, wild zoals damherten en vossen, vogels, insecten (zoals libellen) en reptielen zoals boomkikkers en zandhagedissen.
Bekijk ook: Foto’s van de Amsterdamse Waterleidingduinen
De Amsterdamse Waterleidingduinen heeft vier hoofdingangen. Deze Groene Wissel begint bij ingang Oase en u verlaat de Amsterdamse Waterleidingduinen bij Ingang Panneland. Andere ingangen zijn De Zilk en Zandvoort.
Direct na de ingang (de entree voor de Amsterdamse Waterleidingduinen bedraagt € 1,50 per persoon) staat een zwart paaltje. Deze routepaaltjes komt u meer tegen in de Amsterdamse Waterleidingduinen. U slaat bij dit routepaaltje linksaf en loopt een stuk via een mooi en breed bospad tot aan de sloot.
Misschien heeft u meer geluk dan ik en ziet u een kikker (of meer). Ik heb ze wel gezien en vooral gehoord maar niet kunnen fotograferen.
U loopt door aan het wandelbankje aan uw rechterhand. U slaat hier het bospad in. Deze bosweg volgt u een eind. Het hierop volgende stuk is niet makkelijk lopen. U moet de routebeschrijving goed lezen en wat mij helpt, is het GPS-bestand op mijn telefoon, waardoor ik af en toe kan controleren of ik goed loop. Ik raad u aan om dit bestand ook te downloaden en mocht u er met de routebeschrijving niet uitkomen, uw telefoon te raadplegen.
Aan uw rechterkant is een open plek in het bos. Na deze plek volgt u het voetpad parallel aan het ruiterpad (deze bevindt zich aan uw linkerkant). U blijft het voetpad volgen. Onderweg ziet u misschien wel damherten, ik heb ze hier op verschillende plekken gespot.
U komt uit op de Vogelenzangseduinweg. Hier slaat u rechtsaf tot aan de kruising. Bij het routepaaltje slaat u linksaf en direct weer rechtsaf tot aan het water van het Nieuwkanaal. Dit water blijft u volgen tot aan de verharde Zwarteweg. Het is niet de gemakkelijkste weg om te lopen. Wilt u geen gedoe dan raad ik u aan om aan de andere kant van het Nieuwkanaal (met het water aan uw linkerhand) te lopen. De route gaat verder en aan uw rechterhand stroomt het Nieuwkanaal. U loopt nu via een duinrichelpad. Het pad gaat op en af en soms heeft u uitzicht op de vallei. Hier worden vaak damherten gespot. Let op dat u op de smalle pad niet verstrikt raakt in de takken. Aan het einde van het pad komt u uit op de verharde Zwarteweg.
U slaat hier linksaf de Zwarteweg op en loopt rechtdoor, ook na de kruising waar het pad weer onverhard wordt. U komt uit in een bos en blijft het pad volgen tot na een vreemd gevormde boom.
U slaat linksaf en blijft het pad volgen tot aan het vee-/wildrooster met een hek. U loopt door tot aan het volgende vee-/wildrooster. U slaat hier rechtsaf via de verharde Vogelenzangseduinweg naar de uitgang Panneland.
Buiten het hek loopt u langs de drukke parkeerplaats en Boshut ’t Panneland weg van de Amsterdamse Waterleidingduinen. Let als wandelaar op, het is een smalle, krappe weg waar aan beide kanten auto’s en fietsers rijden.
Landgoed Vogelenzang
Na een paar bochten ziet u aan de rechterkant het hek naar Landgoed Huis te Vogelenzang. Het huidige gebouw dateert uit de 17e en 18e eeuw. Het landgoed is ongeveer 105 hectare groot en al generaties lang in bezit van de adellijke familie Barnaart. Het landhuis is niet te bezoeken omdat het nog bewoond wordt, maar het grootste deel van het landgoed is toegankelijk voor wandelaars op de opengestelde paden en wegen.
Het is niet moeilijk om hier te verdwalen, want het is een stuk rechtdoor en bij de dam slaat u linksaf het bospad in dat uitkomt naast het landhuis. Dit is niet Huis te Vogelenzang. Voor dit landhuis moet u van de route afwijken.
Langs de Bekslaan en de Vogelenzangseweg
Het stuk dat dan volgt is saai. Na uw wandeling om het landhuis komt u uit op de Bekslaan. Deze weg volgt u tot aan de rotonde. Er is geen apart voetpad. Het is de toegangsweg naar ingang Pannneland in de Amsterdamse Waterleidingduinen.
Bij de rotonde slaat u linksaf en blijft links op het fietspad lopen. Ook hier is er geen apart voetpad. U volgt het fietspad tot aan huisnummer 170. Hier steekt u de drukke weg over. U komt uit op Buitenplaats Leyduin.
Buitenplaats Leyduin
Buitenplaats Leyduin in Vogelenzang zijn meerdere buitenplaatsen die samengevoegd zijn: Leyduin, Oud-Woestduin en Vinkenduin.
Leyduin is een buitenplaats en geen landgoed. Het verschil is dat een landgoed het hele jaar door werd bewoond en een buitenplaats alleen in de zomer. De familie die het landhuis bewoonde, bracht de winter door in een grachtenpand ergens in de stad. De woning lag beschutter en was makkelijker te verwarmen. In het geval van Leyduin was dat de familie Van Lennep die ook een huis bezat aan de Keizersgracht in Amsterdam.
Leyduin ligt in de binnenduinrand op de grens van een strandwal en weilanden. De familie van Lennep heeft dit landgoed lang in hun bezit gehad. Het landgoed heeft een belangrijke rol gespeeld in de watervoorziening van Amsterdam. Het waterwingebied werd steeds verder uitgebreid. Nu is het de Amsterdamse Waterleidingduinen. Beeldbepalende plekken zijn de Huize Leyduin, Gasterij Leyduin, de Belvedère, de Vinkenbaan en paardenrenbaan Woestduin. Het wandelbos is gratis toegankelijk. Het landhuis, de bijgebouwen en de moestuin zijn niet toegankelijk.
U loopt voorbij het infopaneel aan uw rechterkant en slaat hier linksaf. U volgt de brede lange bosweg die evenwijdig loopt aan Vogelenzangseweg.
Deze bosweg loopt u helemaal uit tot aan de korte bosvaart. Aan uw rechterkant ziet u op een gegeven moment landhuis Woestduin. Hier kunt u niet dichtbij komen, want het terrein is verboden gebied voor onbevoegden. Woestduin is het restant van een oude renbaan uit 1901 ‘Oud-Woestduin’. Woestduin is ontworpen door tuinarchitect Leonard Springer. De renbaan bestond tot 1909. Er werd te veel gegokt, vond de gemeente Bloemendaal en sloot de renbaan.
Na de bosvaart slaat u bij een betonpaaltje rechtsaf en bij het klinkerfietspad linksaf voor het huis met huisnummer vier langs en met de bocht naar rechts. Aan de linkerkant ligt de parkeerplaats van buitenplaats Leyduin. U steekt hier de parkeerplaats over naar Informatiepunt De Kakelye. Het informatiepunt is gevestigd in een oude appelschuur. De naam Kakelye is ontleend aan een verdwenen 17e eeuwse boerderij bij de Leidsevaart.
Aan de andere kant van het informatiepunt staat een klaphek die met een ketting is afgesloten. De reden: broedende ooievaars. U slaat linksaf en loopt met een bocht mee naar rechts. Midden in dit stuk staat een paal met een ooievaarsnest waar gebroed wordt. Als ik hier wandel, zit een ooievaar op het nest, de andere loopt op de grond te paraderen. Op een gegeven moment vliegt hij/zij naar boven. Ik denk dat er nog geen jongen zijn maar dat ze nog op het ei/de eieren zitten te broeden.
Links ziet u het landhuis Huize Leyduin uit 1921. Dit is het derde landhuis. Deze andere landhuizen uit de 18e en 19e eeuw stonden bij het bij het nog bestaande Koetshuis. Leyduin was rond 1590 een boerderij ‘aen de Leyduin’ met landerijen eromheen. Door eigenaren werd het landgoed vergroot, bebost en uitgebouwd en werd het een buitenplaats. Het huidige huis ziet er ouder uit dan het in werkelijkheid is. Rondom Huize Leyduin zijn rododendrons maar die bloeien vanwege het koude voorjaar (helaas) nog niet.
U loopt rechtdoor tot aan de zwarte schuur. Daarnaast is horecagelegenheid Gasterij Leyduin, gevestigd in het Juffershuis of Tweelinghuis, het oudste gebouw op de Buitenplaats. U loopt voorbij de zwarte schuur tot aan een kruising. Hier slaat u links af en loopt de weg omhoog met aan het eind de Belvedère op Buitenplaats Leyduin. De weg er naar toe is schitterend.
De Belvedère is een stenen uitkijktoren met kantelen in neogotische stijl op een hoge heuvel boven de Leybeek. De belvedère staat in een verkoopakte bekend als ‘hermitage’ of kluizenaarshuis. De toren is hier voor decoratie neergezet. De Belvedère is in 2013 gerestaureerd. Normaal gesproken kunt u hier met een steile trap nog verder naar boven om de Belvedère te bezoeken maar, helaas, de Belvedère is gesloten. Boven heeft u een schitterend uitzicht.
De wandelroute gaat verder aan de achterkant van de Belvedère. De zichtlijn vanaf het pad naar de Belvedère is schitterend.
Als het pad bijna vlak wordt, slaat u scherp rechtsaf en scherp linksaf, het bruggetje rechts negerend. Hier staat een paaltje met een gele stip van een van de wandelroutes over de buitenplaats. Hier steekt u het bruggetje over.
Aan het eind van het pad gaat u rechtsaf en na een paar houten balken linksaf. Via een geasfalteerd fietspad loopt u naar het einde van Buitenplaats Leyduin. Aan het eind van het fietspad slaat u rechtsaf en steekt u de drukke Vogelenzangseweg over naar ingang Oase van de Amsterdamse Waterleidingduinen.
Praktische informatie
Afstand
De Groene Wissel Vogelenzang heeft een lengte van 11 kilometer.
Toegang
Een dagkaart voor de Amsterdamse Waterleidingduinen kost € 1,50 per persoon. Een parkeerkaart kost € 2,– per dag.
De toegang tot Buitenplaats Leyduin is gratis.
De Amsterdamse Waterleidingduinen en Buitenplaats Leyduin zijn geopend van zonsopkomst tot zonsondergang.
Ondergrond
De ondergrond is grotendeels onverhard. Er zijn een paar stukken verhard: in de Amsterdamse Waterleidingduinen een stuk Zwarteweg en het deel vanaf het 2e veerooster tot aan het draaihek bij Landgoed ’t Huis te Vogelenzang.
Het deel vanaf Landhuis Vogelenzang tot aan de ingang van Buitenplaats Leyduin is ook verhard.
En een klein stukje op Buitenplaats Leyduin rond de parkeerplaats.
Bereikbaarheid
Het officiële startpunt van deze Groene Wissel Vogelenzang is ingang De Oase bij de Amsterdamse Waterleidingduinen, Eerste Leijweg 2 in Vogelenzang.
- Auto:
Er is een parkeerplaats aanwezig, ook aan de overkant van de weg. Een parkeerkaart kost € 2,– per dag.
Jaarparkeerkaarten kosten € 35,– per jaar. Deze zijn online te koop of bij het bezoekerscentrum bij ingang Oase/Oranjekom. - Fiets:
Uw fiets kunt u gratis, maar zonder toezicht, stallen bij ingang De Oase. - Openbaar vervoer:
Buslijn 9 rijdt via de Vogelenzangseweg (de weg voor de ingang van de Amsterdamse Waterleidingduinen en de uitgang van Buitenplaats Leyduin). Dit is de buslijn tussen Aerdenhout via Bennebroek naar Heemstede Station. De uitstaphalte heet Vogelenzang, Waterleiding. vandaar loopt u zo de Amsterdamse Waterleidingduinen in. Voor de precieze bustijden, kijk op ov9292.nl.
Horeca
Onderweg komt u vier horecagelegenheden tegen:
- De Oase, 1e Leijweg 9, 2114 BH Vogelenzang
- Boshut ’t Panneland, Vogelenzangseduinweg 4, 2114 AS Vogelenzang
- Restaurant de Vogelensangh, Vogelenzangseweg 182, 2114 BD Vogelenzang
- Gasterij Leyduin, Manpadslaan 1, 2114 BJ Vogelenzang
Honden
Honden zijn in de Amsterdamse Waterleidingduinen NIET toegestaan
Honden zijn op Buitenplaats Leyduin toegestaan, mits aangelijnd.
Overnachten
Er zijn een paar overnachtingsmogelijkheden in Vogelenzang. Andere plaatsen in de buurt zijn Zandvoort, Heemstede en Bennebroek. U kunt vanuit deze plaatsen de omliggende steden Leiden, Haarlem of Amsterdam bezoeken. U vergelijkt hotels en de prijzen via Booking.com.
U kunt ook gebruik maken van een B&B. Bekijk hier het aanbod van Airbnb. Boekt u voor de eerste keer via Airbnb? Met deze link krijgt u korting op uw eerste boeking.
Wat is een Groene Wissel?
Groene Wissels zijn gratis wandelroutes in Nederland. Groene Wissels zijn rondwandelingen van 10 tot ruim 20 kilometer. De wandelingen beginnen en eindigen bij hetzelfde treinstation of dezelfde bushalte. De wandelingen zijn zo makkelijk te bereiken met openbaar vervoer en lopen door mooie streken verspreid over heel Nederland. De wandelroutes zijn niet gemarkeerd. Op de website van Wandelzoekpagina staan inmiddels 644 Groene Wissel wandelingen die u kunt lopen. Groene Wissels zijn een initiatief van Bart van der Schagt en Wandelzoekpagina.
De Groene Wissel wandelingen zijn voorzien van een uitgebreide routebeschrijving met een gedetailleerde wandelkaart waarop de wandelroute is ingetekend. En van alle Groene Wissel wandelingen is een GPS-track beschikbaar zodat u de route ook als GPS-wandeling kunt lopen.
Lees ook: Alles over GPX-bestanden en GPS-wandelen
Mijn route
Bekijk ook: Foto’s van de Groene Wissel Vogelenzang
Bewaar op Pinterest
