Weesp
Weesp is in de 11e eeuw ontstaan op de kruising tussen de Vecht en Smal Weesp. Rond het jaar 1150 komt de naam Wispe of Wesopa voor het eerst voor. In 1355 verleende Willem van Beieren, de graaf van Holland, Weesp stadsrechten. Weesp was de laatste plaats voor Amsterdam aan de Hollandse Waterlinie. De stad is belangrijk geweest bij de verdediging van Holland door de Oude en Nieuwe Hollandse Waterlinie. In Weesp bevonden zich twee forten: Fort Ossenmarkt (ligt in de stad) en Fort Uitermeer (ligt ongeveer 4 kilometer buiten Weesp). Door geldgebrek zijn er niet meer forten gebouwd. De schansen en forten zijn nog in de stad te zien en staan op de Werelderfgoedlijst van UNESCO als onderdeel van de Stelling van Amsterdam.
Lees meer: Werelderfgoedlijst van UNESCO
Tijdens deze wandeling heb ik de drie molens van Weesp niet bezocht. Twee heb ik vanuit de verte langs het water gezien. Dit zijn korenmolen De Vriendschap en zaagmolen De Eendragt. Alleen molen De Vriendschap is nog in gebruik en te bezoeken. Deze molen maalt nog regelmatig het graan. Korenmolen ’t Haantje staat aan de Korte Stammerdijk. Weesp is bekend om de jeneverindustrie en in de 19e eeuw vestigde cacaofabriek Van Houten zich in Weesp.
Wandeling
Deze wandelroute door Weesp begint en eindigt bij het station van Weesp. Vanaf het station loopt u rechtdoor het Stationsplein op. Aan het eind van het Stationsplein slaat u linksaf de Herensingel in tot aan het water en rechtsaf de Stationsweg langs het water in tot aan de Sluisbrug op de hoek Hoogstraat - Herengracht en steekt de brug over de Hoogstraat in. Langs de Hoogstraat loopt u in de richting van de witte Vechtbrug. Langs de Hoogstraat staan huizen met mooie gevels, zoals nr. 9 + 10 met een gevelsteen van een voetboog die herinnert aan de schutterij van Weesp. Nr. 21 is het huis met de twee leeuwen. Het huis dateert uit 1756. Het voormalige gemeentehuis van Weesperkarspel is gevestigd op nr. 24. Let u ook eens op de mooie omlijsting van nr. 48. Deze omlijsting dateert uit ongeveer 1775-1800.
Inmiddels ziet u voor u de Vechtbrug. Hier kom ik later nog terug. U loopt rechtdoor en u kunt, als het hek openstaat, een kijkje nemen bij de Jachthaven ‘WSV de Vecht’. Het pad bij de jachthaven loopt dood, maar u hebt een mooi uitzicht over de Vecht en in de verte de molens De Vriendschap en De Eendragt.
Als u aan het einde van de Hoogstraat de parkeerplaats oversteekt, komt u bij de Rooseboom. Dit is één van de vier schansen. U heeft hier een mooi uitzicht over de jachthaven en de molens. Aan de overkant ligt schans de Nieuwe Agtkant. U volgt het pad hoog boven het water. Aan de overkant staan houten huizen van de ‘vuurlinie’.
Vanaf de Rooseboom steek u de weg (Nieuwestad) over en loopt de volgende schans op, de Draaierschans. Deze schans is, helaas, volgekalkt met graffiti. Ook hier heeft u een mooi uitzicht over het water. De uitloper van de Vecht heet hier ‘de Vest’.
Onderaan de Draaierschans slaat u rechtsaf tot aan 2 witte hekjes. Hier loopt u langs. U komt uit in de Wilhelminastraat. U loopt de Wilhelminastraat uit en slaat linksaf de Achtergracht op tot aan de Hema op de hoek met de Breedstraat. Hier slaat u rechtsaf in de richting van het stadhuis van Weesp.
Voor de brug gaat u linksaf de Nieuwstad op. Op nr. 36 staat de Maarten Lutherkerk. Deze kerk is (helaas) niet meer bezichtigen. Er is nu een tandtechnisch centrum gevestigd. Deze kerk is in 1818-1819 gebouwd. Aan het einde van de Nieuwstad op de hoek met de Binnenveer zijn een aantal winkels gevestigd. Mocht u het VVV-kantoor willen bezoeken steekt u hier de Zwaantjesbrug over. Aan het einde van de brug loopt u een eindje naar links. In Hotel Het Hart van Weesp bevindt zich het VVV-kantoor van Weesp. U loopt, als u het VVV-kantoor heeft bezocht, terug via de Zwaantjesbrug en de Binnenveer.
Net aan de andere kant van de brug bij de Binnenveer gaat u rechtsaf de Oudegracht op en loopt rechtdoor, voorbij het plein waar het stadhuis is gevestigd. Op nr. 69 is de Van Houtenkerk gevestigd. Deze kerk wordt ook wel de Chocoladekerk genoemd. Dit omdat de kerk is gebouwd door twee zusters van Van Houten. De kerk is gebouwd in Art Decostijl en een paar Jugendstilelementen. De kerk is niet meer in gebruik en wordt nu verhuurd voor culturele doeleinden, bijvoorbeeld voor concerten omdat de akoestiek heel goed is.
Een eindje verderop steekt u het Kippenbruggetje over en loopt langs de Nieuwstad terug tot aan de Pleinbrug. Hier heeft u een mooi zicht op het stadhuis van Weesp.
Het stadhuis van Weesp is tussen 1772-1776 gebouwd. Het stadhuis werd betaald uit de opbrengsten van de bier- en jeneverstokerij uit die tijd. De architect was Jacob Otten Husly, ook bekend van het stadhuis van Groningen en het Koninklijk Paleis op de Dam in Amsterdam. Het stadhuis is gebouwd in classicistische stijl. Links naast het balkon is de burgemeesterkamer. Als u het stadhuis binnenloopt, ziet u ‘Vierschaar’. Achter het hek werden misdadigers veroordeeld door de schout en schepen. De geblinddoekte Vrouwe Justitia staat symbool voor een rechtvaardig vonnis. Dit beeld dateert uit de 17e eeuw.
De burgerzaal is op de eerste etage gevestigd. Achter de imposante deur is de trouwzaal van de gemeente Weesp. Het stadhuis heeft een mooi balkon die toegankelijk is vanuit de burgerzaal.
Op de tweede verdieping is Museum Weesp gevestigd. Hier ziet u een collectie Weesper porselein, evenals archeologische vondsten die in en rond Weesp gevonden zijn en er is aandacht voor de chocoladefabriek van Van Houten en de bier- en jeneverindustrie. Het museum vertelt het verhaal van Weesp.
Entree: Volwassenen: € 5,-- per persoon, kinderen van 6-18 jaar € 3,-- per persoon, kinderen tot 6 jaar gratis. Museumkaarthouders: gratis. (Prijzen zijn van 2019).
Openingstijden: woensdag t/m zondag van 13.30-17.00 uur.
Adres: Nieuwstraat 41, 1381 BB Weesp.
Website: www.museumweesp.com
Na een eventueel museumbezoek slaat u met het stadhuis in uw rug, rechtsaf de Nieuwstraat in. Hier staat op nr. 21 de Grote of Sint Laurenskerk uit 1462. Het is één van de oudste bouwwerken van Weesp. In de kerk staat een Bätzorgel uit 1823. De kerk is niet te bekijken. Toen ik er was, stond de deur wel open en heb ik een snel kijkje in de kerk kunnen nemen. De toren van deze kerk is 75 meter hoog. De kerk is in gotische stijl gebouwd. Het is de Hervormde kerk van Weesp.
De Nieuwstraat is een winkelgebied. Rechts staat een gebouw met drie spitsbogige vensters. Dit is de Weesper synagoge. Het is één van de herinneringen aan het Joodse verleden van Weesp. De synagoge werd in 1840 ingewijd. Deze synagoge verving de huissynagoge die te klein geworden was. De synagoge heeft vlak na de Tweede Wereldoorlog zijn functie verloren. In 1987 werd het gebouw weer en synagoge. Voor de synagoge liggen verschillende struikelstenen. Zij vormen een herinnering aan de vele Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog vanuit Weesp weggevoerd werden en omgekomen zijn in de concentratiekampen.
Op 16 plekken in Weesp zijn struikelstenen te vinden. Dit zijn persoonlijke monumentjes in de vorm van vierkante, met messing bedekte, straatstenen als herinnering aan diegenen die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Deze struikelstenen zijn te vinden oor het woonhuis van het slachtoffer. De gegevens, zoals naam, geboortedatum, datum van deportatie en datum en plaats van overlijden staan in het messing gegraveerd. In Europa zijn 24.000 van dit soort stenen te vinden. De Duitse kunstenaar Gunter Demnig heeft dit project in 1993 bedacht. In 1997 is de eerste Stolperstein gelegd. Bij de Weesper synagoge liggen stenen van slachtoffers waarvan de huizen niet meer bestaan. Bij het VVV-kantoor en in het stadhuis is een folder te krijgen over het struikelstenenproject in Weesp met uitleg over de slachtoffers, uitleg over de struikelstenen en een plattegrond waar u de struikelstenen kunt vinden. Opdat zij niet worden vergeten! Ik zoek aan de hand van deze folder een paar van deze struikelstenen op. Ik krijg er kippenvel van, helemaal als ik zie dat de meesten direct na aankomst in concentratiekampen Sobibor of Auschwitz vermoord zijn.
Via de synagoge loopt u rechtdoor, steekt de Slijkstraat over en loopt rechtdoor via de Achteromdwarsstraat naar het water. Dit is de kade van ‘de Kom van Weesp’. Aan de overkant staat de Laurentiuskerk uit 1876. De kerk staat op een plek waar tot 1794 een jeneverstokerij gevestigd was. De kerk is gebouwd in neogotische stijl. De kerktoren (die in 2016 door brand verwoest werd en in 2018 weer is hersteld) is pas in 1900 gebouwd. De kerk en de toren is met zijn 65 meter hoogte het hoogste gebouw van Weesp. Ook deze kerk is gesloten. Op het moment dat ik in Weesp was, werd de kerk verbouwd. In deze voormalige Rooms-Katholieke kerk wordt een jenever distilleerderij en een bierbrouwerij gevestigd en er worden appartementen in de kerk gebouwd.
Als u rechtsaf de kade afloopt, komt u uit bij de sluis die diende om de polders in het Amstelland te beschermen tegen zout water uit de Zuiderzee. Bij het sluiscomplex zijn nog een paar kaapstanders te zien. Deze kaapstanders dienden om de sluisdeuren te openen en te sluiten. Via de Hoogstraat loopt u tot aan de ophaalbrug. Deze steekt u over. Het is de brug over de Vecht. Aan de andere kant van de brug komt u uit bij het Oorlogsmonument Weduwe met kind aan de voet van Fort Ossenmarkt. Hier ziet u een plaquette met de namen van alle inwoners van Weesp, Joods en niet-Joods, die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Een indrukwekkend monument en een mooie plek met het fort op de achtergrond.
Fort Ossenmarkt is een rond bakstenen torenfort uit 1861. Dit fort werd in 1892 opgenomen in de Stelling van Amsterdam. Het fort is nu een verzamelplaats voor culturele en historische instellingen en helaas niet toegankelijk. Het fort was een verdedigingsfort met een strategische ligging. Hier vandaan konden de spoorlijn Amsterdam-Amersfoort, de Vecht en de sluizen beschermd worden. Het fort is een van de laatste forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Lees meer over de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Via de brug die in het voetpad langs het fort kunt u om het fort heen lopen naar de theetuin. Dit is een modeltuin met tuinwinkel. Vanaf de theetuin ziet u de schans Nieuwe Agtkant. Vanaf deze schans heeft u een mooi uitzicht over de Vecht en de twee molens: De Vriendschap uit 1900 (rechts) en daarachter de Eendragt uit 1691. In de schans is een opening gemaakt, zodat u kunt zien hoe dik een aarden wal is en u kunt op deze manier bij het water komen. Deze verdedigingswal is in 2011 gereconstrueerd op basis van de 19e eeuwse situatie.
Als u uitgekeken bent, kunt u vanaf de ophaalbrug teruglopen naar het station van Weesp, het eindpunt van deze wandeling door Vestingstad Weesp.
Voor meer foto's die ik tijdens deze wandeling in Weesp maakte, zie foto's Wandeling in Weesp.
Mijn route
Praktische informatie
Het start- en eindpunt van deze wandeling door Vestingstad Weesp is het NS station van Weesp.
Weesp is goed te bereiken met de trein. Vanuit Amsterdam, Utrecht, Amersfoort en Almere zijn er treinverbindingen. In een paar minuten bent u lopend in het centrum van Weesp.
In Weesp zijn heel veel horeca voorzieningen. Keuze genoeg.
Bij het NS-station kunt u een OV-fiets huren.
Winkelen kunt u in de Slijkstraat, Nieuwstad, Nieuwstraat, Binnenveer, Buitenveer en Achtergracht.
Wilt u meer informatie over Weesp kijk dan op de website van de stad.
Volg JTravel op Facebook, Instagram, Twitter, Pinterest en Bloglovin’.
Bewaar op Pinterest
Reacties mogelijk gemaakt door CComment