Tijdens mijn 10-daagse vakantie in 2017 op Texel verbleef ik in Hotel Beatrix in De Koog. Ik huurde een fiets, waarmee ik vanuit De Koog het hele eiland verkende. In dit artikel vertel ik u alles over Natuurgebied Loodsmansduin.
Inhoudsopgave
Ligging
Natuurgebied Loodsmansduin ligt buiten Den Hoorn achter camping Loodsmansduin, langs het wandelpad naar paal 9.

Geschiedenis
Bij Loodsmansduin liggen twee bunkers uit de Tweede Wereldoorlog.
De bunker werd kort voor het begin van de Tweede Wereldoorlog gebouwd op de plek waar ooit de loodsen van Den Hoorn van het Loodsmansduin over zee uitkeken. Er zijn weinig overblijfselen van de oorlog in het duin terug te vinden. Sommige bunkers zijn gesloopt, andere bunkers liggen onder het zand en weer anderen zijn in zee verdwenen. Het Loodsmansduin werd na de oorlog een uitkijkpunt voor bezoekers. De scheefgezakte commandopost is in 1994 recht gezet en het uitkijkpunt opgeknapt. Tijdens de renovatie is er heel veel zand onder de bunker weggeblazen. De bunker staat sindsdien weer bijna waterpas. De bunker staat wel een halve meter lager dan dat hij is gebouwd.
De bunker boven op het Loodsmansduin is de commandopost van het Rijks- en provinciaal monument Batterij Den Hoorn. Deze batterij is één van de laatste voorbeelden van Nederlandse vestingbouw. De batterij Den Hoorn is tussen 1938 en 1939 gebouwd. Dit ter bescherming van de marinehaven van Den Helder. De kustbatterij was nodig, omdat het Molengat zo diep werd, dat dit door grote schepen gepasseerd kon worden. Op dit moment is het weer zo ondiep dat alleen kleine schepen hier kunnen varen. De complete batterij bestaat uit een groot aantal onderdelen gedeeltelijk ver van elkaar afliggen. In de toenmalige zeereep stonden drie meetposten. Twee hiervan zijn door kustafslag in zee verdwenen, de derde ligt door de duinvorming ver van de zeereep in de Richel van De Geul langs het Slag achter De Geul. De metingen van deze meetposten en de commandopost werden in een werkkamer verwerkt. Deze werkkamer bevond zich onder de grond bij de Witteweg. Hier werden opdrachten aan het geschut gegeven. Het doorgeven van gegevens ging via telefoonlijnen. Het geschut stond op de drie geschutemplacementen in het oosten van de Bollekamer. Hier bevonden zich ook drie munitiemagazijnen en twee personeelsonderkomens.
Het verhaal van de Tweede Wereldoorlog op Texel is sterk verbonden met de Russenoorlog, de opstand van Georgiërs uit het Duitse leger. Deze opstand duurde van 6 april tot 20 mei 1945.
De oorlogsgeschiedenis van Texel houdt meer in dan alleen deze opstand. De kuststrook en een deel van het achterland zaten vol bunkers en in het duin lagen op diverse plaatsen mijnen. Net na de oorlog is een Duitse kaart van Texel gevonden. Deze kaart dateert uit 1944. Hier is duidelijk te zien waarom de duinen verboden gebied waren. Op deze kaart staan de exacte locaties van luchtafweer en andere verdedigingswerken. Alle rode, blauwe en gele vlakken op deze kaart zijn deels vergraven. Het duin nabij Den Hoorn, De Muy en de Krim is flink op de schop gegaan. Aan het eind van de oorlog stonden op Texel 30 stellingen met ongeveer 500 bunkers. Ruim 100 waren van gewapend beton. De marinebatterijen bij Paal 9 en De Krim waren de grootste stellingen. Vanuit de batterij Den Hoorn is tijdens de Duitse aanval in mei 1940 slechts één schot gelost. Dit was een proefschot op een stuk land in de polder Eierland om ingeval van een vijandelijke landing op het vliegveld snel daarop te kunnen vuren.
Voor de capitulatie in 1940 is hier niet gevochten. Er werd wel voor een mogelijke vijandige landing op het vliegveld Texel geoefend. De Duitsers namen tijdens de Tweede Wereldoorlog de commandopost als waarnemingspost op in hun marineluchtafweer Loodsmansduin. Zij maakten een uitkijkgat in het dak. De kanonnen in de Bollekamer werden weggehaald. De versterkingen werden gebruikt als manschappenverblijf. Het geschut werd weggehaald en bij Paal 28 gebruikt. Rond de commandopost werd door de bezetter luchtafweergeschut geplaatst. Er werd een gat in het dak gemaakt voor een uitkijk naar aankomende vliegtuigen. Tijdens de Russenoorlog in 1945 lukte het de opstandige Georgiërs niet de marineluchtafweer bij Den Hoorn te bezetten. De Duitsers gebruikten het geschut voor het bestoken van doelen op Texel. Dit had grote schade in Den Burg tot gevolg.
Loodsmansduin
Bij Loodsmansduin liggen twee bunkers uit de Tweede Wereldoorlog. De twee bunkers zijn voor iedereen toegankelijk. Vanaf de bovenste bunker heeft u een prachtig uitzicht over een deel van het eiland. Het duin is redelijk eenvoudig te voet te bereiken. Sinds het najaar van 2014 is het pad naar de bunker helemaal vernieuwd en nu ook begaanbaar voor rolstoelen en scootmobiels.
De Duitse bunker heeft een gang en drie ruimten. De grootste ruimte is afgesloten met spijlen. Het gedeelte dat manschappen verblijf was is door Staatsbosbeheer ingericht voor vleermuizen. De bunker is open en aan beide zijden van de gang is een trap naar boven. De grote ruimte aan de voorzijde heeft een hoge spleet waar u door heen kunt kijken. Op enkele punten ziet u scharnieren die gebruikt werden om met een luikje de spleet af te sluiten. De ruimten zijn toegankelijk. Eén van deze ruimte lijkt door de Duitsers opnieuw te zijn ingedeeld.
U heeft een schitterend uitzicht vanuit Loodsmansduin. U ziet mooie duinenrijen met in de verte de zee. Als u naar links kijkt, ziet u de Mokbaai, Den Helder en de veerpont.

Bekijk ook: Foto’s van de Natuurgebieden op Texel
Meer lezen over Texel
Wilt u nog meer voorpret of u nog meer verdiepen in Texel? Dan kan ik u onderstaande reisgidsen aanraden:
Bewaar op Pinterest
