Mijn tweede reis naar Afrika en mijn vierde verrre reis was een combinatiereis van Zuid-Afrika en Namibië. Vanuit Kaapstad bezocht ik de directe omgeving van deze schitterende stad en vanuit Kaapstad reisde ik met een 22-daagse groepsrondreis naar het noorden van Zuid-Afrika en verder in Namibië. In dit artikel heb ik belangrijke informatie over dit schitterende land voor u op een rijtje gezet, zoals de ligging, het klimaat, de geschiedenis maar ook praktische zaken zoals geldzaken, grensdocumenten en beste reistijd. De belangrijke informatie over Namibië leest u in het artikel Informatie over Namibië.

 

De ligging van Zuid-Afrika

Zuid-Afrika is een republiek in het zuiden van het Afrikaanse continent. De totale oppervlakte van Zuid-Afrika is 1.123.226 km², exclusief de 'onafhankelijke' thuislanden Bophuthatswana, Ciskei, Transkei en Venda en de Walvisbaai. Inclusief deze gebieden heeft Zuid-Afrika een oppervlakte van 1.225.765 km². Zuid-Afrika is 30 keer groter dan Nederland. De bestuurlijke hoofdstad van Zuid-Afrika is Pretoria. Zuid-Afrika heeft nog 2 hoofdsteden: Kaapstad, de wetgevende hoofdstad en Bloemfontein, de rechtelijke hoofdstad.

 

Zuid-Afrika grenst in het oosten aan Swaziland, in het noordoosten aan Mozambique, in het noorden aan Zimbabwe en Botswana en in het noordwesten aan Namibië. Geheel omsloten door Zuid-Afrika ligt de bergachtige staat Lesotho.Zuid-Afrika is 'de wereld in één land'. In de zuidpunt van Afrika komen alle positieve punten van het zwarte continent samen.

Zuid-Afrika wordt ook wel de 'Regenboognatie' genoemd. De reden is de enorme variëteit aan kleuren, culturen en tradities. In Zuid-Afrika bevinden zich uitgestrekte woestijnen, imposante bergen, glooiende wijngaarden, grote steden, afgelegen Zulu-dorpen, kale steppen, subtropische wouden, bergen die even hoog zijn als de Alpen en adembenemende watervallen. In Zuid-Afirka liggen maar liefst 52 wild- en natuurparken en langs de 3.000 kilometer lange kust liggen mooie stranden.

Het land is verdeeld in 9 provincies, te weten Gauteng, KwaZulu-Natal, Limpopo, Mpumalanga, Noord-Kaap, Oost-Kaap, West-Kaap, Noordwest en Vrijstaat. Elk van de negen provincies van Zuid-Afrika heeft zijn eigen charme. Zuid-Afrika is zeer geschikt voor het maken van een self drive rondreis. De wegen en bewegwijzering zijn prima.

 

Geschiedenis

Zuid-Afrika heeft een zeer ingewikkeld verleden. Vanaf de komst van de eerste zeevaarders tot de afschaffing van de apartheid in de jaren '90 van de vorige eeuw was rust nooit een garantie. Het land werd keer op keer verdeeld, meningen waren altijd en overal verdeeld en de mensen werden verdeeld. Zwart en wit, boer of niet-boer, Afrikaners tegenover het inheemse volk. Met de komst van Nelson Mandela keerde enige rust terug.

 

De oudste geschiedenis van Zuid-Afrika

Al meer dan twee miljoen jaar geleden leefden er mensen in Zuid-Afrika. Dit waren jagers uit het stenen tijdperk. Bewijzen daarvoor zijn gevonden beenderen bij Taung in de Noordkaap en Sterkfontein bij Johannesburg.

Rond het jaar 200 kwamen er nieuwe groepen bij de oorspronkelijke bewoners van Zuid-Afrika: de San (verzamelaars) of Bosjesmannen en Khoikhoi (herders) of Hottentotten. Zij waren afkomstig uit het grote merengebied in Midden-Afrika. Samen werden de beide volken de Khoisan genoemd en zij worden vaak beschouwd als de oudste bewoners van Zuid-Afrika. Ze lieten rotstekeningen achter in de grotten waar ze woonden en schuilden. Deze rotstekeningen zijn goed bewaard gebleven en nog te zien in de Drakensbergen. De Khoikhoi voelden zich superieur aan de San en ontwikkelden een sociale hiërarchie, gebaseerd op individueel bezit van vee.

De Nguni zijn de voorouders van zwarte volken als Xhosa's en Zulu’s, Bantoevolken. Deze volken zijn voornamelijk veehouders en akkerbouwers. Ze bleven veel langer op één plaats wonen en konden zich daardoor beter ontwikkelen en breidden hun woongebied al snel uit ten koste van de Khoisan. Door de komst van de Europeanen in de 17e eeuw bleef er van de Khoisan niet veel meer over. De Hottentotten leven voort in de stammen als de Nama en de Griekwa, terwijl de Bosjesmannen in Botswana en Namibië leven, in de buurt van de Kalahari-woestijn.

 

De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)

In 1488 voer de Portugees Bartholomeu Diaz als eerste Europeaan om het Kaapse Schiereiland. In 1498 volgde Vasco da Gama. De Portugezen gebruikten de Kaap als een plaats waar ze vers water en voedsel konden inslaan. Eind 16e eeuw rondde Jan Huygen van Linschoten als eerste Nederlander de Kaap.

Begin 17e eeuw volgden vele schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Scheepsarts Jan van Riebeeck kwam in 1652 aan in Kaap de Goede Hoop.

Daarna werd het gebied bestuurd door een dertigtal commandeurs, gouverneurs en commissarissen. De bekendste waren: Simon van der Stel (1679-1699) en W.A. van der Stel (1699-1707). Vanaf 1657 mochten ambtenaren maar ook boerengezinnen uit Holland zich als 'vrijburgers' vestigen aan de Kaap. Vele Hollandse boerengezinnen maakten daar gebruik van en gestimuleerd door gunstige voorwaarden ontstond er een welvarende landbouwkolonie. Vanaf 1685 kwamen er ook Hugenoten naar de Kaap. Zij leefden met de Hollanders, de slaven en de Khoisan in eerste instantie vreedzaam naast elkaar. Door de Hollanders, de Duitsers en de Fransen ontstond het 'Afrikanervolk'.

In 1791 trok de VOC zich terug uit Zuid-Afrika.

 

Britse bezetting

In 1795 bezetten de Britten de Kaap. Door deze bezetting werd een eind gemaakt aan het bestaan van de 'onafhankelijke' staten.

In 1803 kwam de Kaap op grond van de Vrede van Amiens onder het gezag van de Bataafse Republiek. In 1806 veroverde Groot-Brittannië het gebied weer en kreeg het in 1814 blijvend in bezit. Toen de Britten eind 18e eeuw arriveerden woonden er ongeveer 6.000 Hollanders, 5.600 Duitsers en 2.400 Fransen in Zuid-Afrika (samen Boeren of Afrikaners genoemd). Daarnaast woonden er ongeveer 15.000 Khoisan en 25.000 slaven. Onder het Britse bestuur kreeg de economie flinke impulsen door de wijnbouw en de export van wol.

Aan het eind van de 18e eeuw ontstonden er spanningen tussen de verschillende bevolkingsgroepen. Dit kwam door de groeiende bevolking en de daaropvolgende druk op de bestaansmiddelen. De Bantoevolken onderling vochten ook regelmatig met economische bronnen als inzet. De Zulu’s onder leiding van Shaka Zulu wisten hun gebied sterk uit te breiden en de andere Bantoevolken werden verdreven. In 1828 werd Shaka vermoord door zijn broer Dingane.

De Boeren hadden steeds meer behoefte aan een nieuw land. Ze wilden onder de druk van de Britten uitkomen. In 1834 trokken de Boeren, ook wel Voortrekkers genoemd, met ossenwagens (later het symbool van de onafhankelijkheidsstrijd) naar het noorden. Dit wordt de Grote Trek genoemd. De boeren beslisten conflicten met de Ndebele en de Zulu's in hun voordeel. Na de Slag bij de Bloedrivier met de Zulu's werden delen van Natal in beslag genomen. De Boeren stichtten de republiek Natalia. Deze republiek werd geregeerd door een gekozen Volksraad. Sinds 1842 begon Groot-Brittannië die republiek op te breken. In 1842 werd de streek ten oosten van de Drakensberge (Natal) veroverd en in 1846 werd de streek ten zuiden van de Vaalrivier onder de naam 'Orange River Sovereignity' geannexeerd. In 1848 probeerden de Boeren met geweld opnieuw in het gebied te vestigen. Dit was te vergeefs. De Boeren stichtten huneigen republieken: Transvaal (1852) en Oranje Vrijstaat (1854). De Boeren en de Britten vochten ook regelmatig conflicten uit met de Bantoevolken/Sotho's. In 1879 werd een oorlog met de Zulu's in het voordeel van de Britten uitgevochten. Deze oorlog werd tijdens de Slag bij Ulundi. In 1887 annexeerden de Britten Zululand. Het Britse koloniale bewind zou uiteindelijk voortduren tot de stichting van de Unie van Zuid-Afrika in 1910.

 

Boerenoorlog

De Boeren, onder leiding van Paul Kruger, kwamen in 1880 tegen in opstand tegen de verbetering van de positie van de zwarte bevolking. Dit is de eerste Boerenoorlog. De Britten werden verslagen tijdens de Slag om Majuba Hill. Paul Kruger werd president van Transvaal. Transvaal was ooit eerder in handen van de boeren, maar werd later heroverd door de Britten.

De Duitsers hadden zich in Zuidwest-Afrika gevestigd (nu: Namibië). De Britten waren bang dat de Duitsers zouden gaan samenspannen met Transvaal. In 1885 werd daarom het protectoraat Bechuanaland (nu: Botswana) uitgeroepen. Cecil Rhodes stond aan het hoofd van het protectoraat. Hij probeerde samen met zijn British South African Company een Britse corridor van de Kaap tot Caïro in Egypte te realiseren. Daarvoor koloniseerde hij ook het gebied Rhodesië, het huidige Zimbabwe en Zambia.

In 1886 werd in Witwatersrand goud ontdekt. Het economische zwaartepunt verschoof van de Kaap naar het noordelijker gelegen Johannesburg. De vondst van deze 'schatten' was de basis voor de Zuid-Afrikaanse economie. De Britten wilden de exploitatie van de goudmijnen naar zich toe trekken en dwongen de Boerenrepublieken om deel te nemen aan een Britse confederatie. De Boeren in Zuid-Afrika wilden de Britse overheersing voorkomen en kwamen in opstand. De Britten verloren hierdoor steeds meer gezag. In 1899 verklaarden de Britten opnieuw de oorlog aan de Boeren. Dit wordt de Tweede Boerenoorlog genomed. De Britten wonnen uiteindelijk door een grotere troepenmacht. De Boeren waren met hun guerrilla-techniek en een enorme kennis van het gebied een moeilijke tegenstander. Boerderijen werden verbrand. Wanhopige Boeren vielen dorpen aan om aan voedsel te komen. Een bijkomend effect was dat het beeld ten opzichte van de Boeren hierdoor negatiever werd. Voor veel Afrikaners (de mengeling van Nederlanders, Duitsers en Fransen) was de maat vol. Ze tekenden in 1902 een vredesverdrag met de Britten in Pretoria. De Britten kregen door het 'Verdrag van Vereniging' macht over alle Zuid-Afrikaanse republieken.

Engels werd op scholen verplicht gesteld door de Britten. Deze maatregel werkte averechts en de woede van de Boeren werd groter. De Nederlandse taal werd wettelijk vastgelegd en kreeg een bijzondere status in Zuid-Afrika. De zwarte bevolking kreeg alleen stemrecht in de Kaapkolonie. Om zowel de Boeren als de Britten tevreden te stellen werd besloten om het parlement in Kaapstad te vestigen, de regering in Pretoria en het hooggerechtshof in Bloemfontein.

De positie van de niet-blanken werd steeds slechter. Eind 19e eeuw mochten niet-blanke bevolkingsgroepen zich niet overal vestigen. Protest hiertegen uitte zich onder andere in het geweldloze verzet van de Indiërs onder leiding van Mahatma Gandhi. Hij kwam in 1893 op 24-jarige leeftijd vanuit India naar Zuid-Afrika. Hij bleef 21 jaar in Zuid-Afrika om te strijden voor gelijke burgerrechten voor de Indiase gemeenschap.

 

Apartheid

De Unie van Zuid-Afrika werd in 1910 opgericht. De Afrikanen waren ontevreden over de verzoeningspolitiek van president Louis Botha en zijn Suid-Afrikaanse Party (SAP). Men was ontevreden over de Britse dominantie in de economie en tegen hun streven naar gelijkwaardigheid tussen 'die swart gevaar' en de blanke bevolking. Het ANC (African National Congres) en de Nasionale Party werden opgericht.

Sinds 1910 waren er twee partijen in Zuid-Afrika: De South African National Party (SAP) en de Nasionale Party (NP). De SAP steunde de Britten en was voor eenheid tussen Britten en Boeren. Radicalere Boeren splitsen zich af en vormden de Nasionale Party. Zij wilden onafhankelijkheid van de Britten en zetten Afrikaner belangen voorop. De Nasionale Party voert later de Apartheid in.

De zwarten hadden geen politieke plaats in de Unie. Na de Eerste Wereldoorlog werd Zuidwest-Afrika een mandaatgebied van de unie. Onder het bewind van Jan Smuts werd de kiem voor de apartheid gelegd. Hij streefde naar meer onafhankelijkheid ten opzichte van Groot-Brittannië en beperkte de vrijheden van de niet-blanke bevolking. De Suid Afrikaanse Party fuseerde met de Nasionale Party en vormde de Verenigde Party. In de Tweede Wereldoorlog speelde Zuid-Afrika militair een belangrijke rol zowel in Afrika (o.a. in Ethiopië) als in Europa (Italië).

Na de Tweede Wereldoorlog vaardigde de Verenigde Party enkele repressieve wetten uit, die op veel steun van de blanke bevolking konden rekenen. De andere bevolkingsgroepen waren uiteraard minder te spreken hierover en het verzet hiertegen nam al snel grote vormen aan. In 1948 werd met het apartheidsbeleid gestart. Het idee was om de diverse bevolkingsgroepen in gescheiden woongebieden te laten leven waardoor ze hun eigen identiteit zou behouden. De eerste van de 150 wetten werd in 1949 aangenomen: om het ras zuiver te houden werden seksuele relaties en huwelijken tussen blank en zwart verboden.

De inwoners van Zuid-Afrika werden onderverdeeld in een van de drie klassen: zwartblack (uit Afrika), gekleurd/coloured (uit Azië of India) of blank/white (uit Europa). Deze benamingen worden nog steeds gebruikt in het dagelijks leven en behoren tot het politiek correcte taalgebruik.

In 1955 nam het Congress of the People, protestorganisaties van allerlei rassen en kleur, het Vrijheidsmanifest aan. Hierin werd verklaard dat Zuid-Afrika van alle bevolkingsgroepen (ook blanken) was en dat de politieke macht ook verdeeld zou moeten worden over de bevolkingsgroepen. Dit vrijheidsmanifest zou voortaan als handvest voor het ANC gaan gelden. Het ANC was verdeeld. In 1959 werd het Pan Afrikanist Congress (PAC) door een groep ANC-ers opgericht. Zij vonden dat er in het ANC geen plaats voor blanken was.

Tijdens de Apartheid hingen overal bordjes met daarop 'Slegs vir blanken'. Alle publieke plaatsen waren verdeeld in twee delen: blanken gebruikten de voordeur van een bank of winkel, terwijl zwarten via de zijkant naar binnen moesten. Een bankje in het park was alleen voor blanken. Cafés en restaurants mochten de toegang weigeren aan zwarten. Zo intimiderend en schofferend als deze regelingen waren, zo ernstig waren de gevolgen voor de zwarte scholen en ziekenhuizen. Kwaliteit en veiligheid waren het laatste waar naar gekeken werd.

In 1961 vielen bij een demonstratie van het PAC tegen de pasjeswetten in Sharpeville 69 doden. De pasjeswet hield in dat zwarte en gekleurde mensen altijd hun pasjes bij zich moesten dragen. Hadden ze geen pasje bij zich, dan kon men gearresteerd worden. De zwarten werden gehuisvest in de townships en de blanken in de betere wijken de stad. De gekleurden woonden aan de rand van de stad, op de grens met de townships. Een zwarte die zich zonder pasje in een witte wijk bevond werd opgepakt, ook al werkte hij/zij bij een blanke in die wijk. De pasjeswet werd in 1986 afgeschaft.

De noodtoestand werd uitgeroepen, het ANC en het PAC werden verboden en de macht van leger en politie werden steeds groter. Het PAC en het ANC gingen ondergronds. Ze richtten een militaire afdeling op die zich met geweld verzette tegen het apartheidsbeleid. Belangrijke zwarte leiders als Nelson Mandela en Walter Sisulu werden in 1963 gevangen genomen en tot levenslang veroordeeld.  De zwarte oppositie werd ernstig verzwakt. In 1960 verliet Oliver Tambo, een leider van het ANC, illegaal het land. Hij is jarenlang, tot de vrijlating van Nelson Mandela, de leider van het ANC geweest.

 

Door de oprichting van de Black Consciousness Movement van Steve Biko werd de oppositie sterker. De zwarte vakbonden organiseerden stakingen. In 1976 liep een demonstratie in Soweto tegen het verplichte gebruiken van het Afrikaans op de scholen uit op een bloedbad. Er vielen meer dan 1.000 doden, waarvan heel veel kinderen. Een foto van een dodelijk geraakte Hector Pieterson van 14 jaar schokte de wereld. Hij lag stervend in de armen van een oudere schoolgenoot, terwijl zijn wanhopige zuster Thandi er huilend naast loopt.

 

Steve Biko overleed op 12 september 1977 aan verwondingen die hij in een politiecel had opgelopen. Steve Biko is een van Zuid-Afrika's bekendste strijders tegen de Apartheid. Vlak voor het uitbreken van de burgeroorlog in 1976 kreeg Steve Biko een spreekverbod. Hij werd opgepakt en stierf na 26 dagen gevangenschap in Port Elizabeth. De officiële doodsoorzaak was hongerstaking. Niemand geloofde dit, aangezien dit al het twintigste sterfgeval was op korte tijd in deze gevangenis. Uit onderzoek jaren later bleek dat Biko zo ernstig is gemarteld dat de politie hem naar het ziekenhuis in Pretoria moest brengen. Hij stierf daar uiteindelijk aan een ernstige hersenbeschadiging. Het nieuws over zijn dood ging de wereld rond en maakte Steve Biko een martelaar bij de zwarte bevolking.

In 1978 werd Pieter Willem Botha de leider van de regerende Nasionale Party. Hij voorzag al snel dat het blanke Zuid-Afrika geen lange toekomst meer beschoren zou zijn en gaf de Aziaten en de kleurlingen een eigen kamer in het parlement. De zwarte bevolking had alleen iets te zeggen in de door niemand officieel erkende thuislanden.

Meer dan 600 Zuid-Afrikaanse organisaties verenigden zich in het United Democratic Front (UDF). Het UDF zette zich in voor de strijd tegen het apartheidsregime. Het UDF werd gevormd door 15.000 antiapartheidsactivisten uit de townships bij Kaapstad. Desmond Tutu was hun leider. Hij was verbonden aan St. Georges Cathedral in Kaapstad. Er volgden verschillende sancties tegen het apartheidsregime. In de jaren tachtig nam de buitenlandse druk steeds verder toe. Het apartheidsbeleid werd ontmanteld.

De vrijheidsmaatregelen werden aangescherpt om onlusten te voorkomen. Dit leidde tot een volksopstand georganiseerd door het ANC-in-ballingschap, die gewelddadig werd neergeslagen. Botha riep daarop de noodtoestand uit en op dat moment was Zuid-Afrika in feite een politiestaat geworden. Het leger, de politie en de inlichtingendiensten hadden vrij spel. In 1983 kwam er een nieuwe grondwet waarin nog steeds geen politieke rechten stonden voor zwarten. In die tijd stierven veel apartheidsstrijders in de gevangenis of ze 'verdwenen' spoorloos. De internationale gemeenschap reageerde door Zuid-Afrika steeds verder te isoleren. De vrijlating van Nelson Mandela werd geeist. Hij was hét symbool van de strijd tegen de apartheid. Er werd steeds vaker sabotage gepleegd tegen de apartheidsstaat. Nelson Mandela en enkele andere ANC-leiders werden van hun gevangenis op Robbeneiland overgebracht naar de Pollsmoor gevangenis in Kaapstad. De regering stuurden steeds meer troepen naar de townships om de onlusten de kop in te drukken. In 1983 bood de regering steeds vaker aan om Mandela, onder voorwaarde dat hij instemde met de verbanning naar het thuisland Transkei, vrij te laten. Hij sloeg dit aanbod steeds af. Een subtiele verschuiving tekende zich af: Botha was zelf een gevangene en hij had Mandela hard nodig om zich te bevrijden.

In 1986 kondigde Pieter Willem Botha werd de noodtoestand afgekondigd. Het gevolg was nog meer tirannie, moorden, massa-arrestaties, opsluitingen, processen wegens hoogverraad en martelingen. Een groep Zuid-Afrikaanse zakenmensen vluchtte in 1987 naar Senegal om een ANC-delegatie, onder leiding van de latere president Thabo Mbeki, te ontmoeten. Het verbod op vreedzame oppositie tegen de apartheid riep een storm van internationale protesten op. In 1988 werd Nelson Mandela na een verblijf in het ziekenhuis in Kaapstad, naar de woning van een gevangenbewaarder van de Victor Verster gevangenis, net buiten Paarl, gebracht. Begin 1989 schreef Nelson Mandela een brief aan Botha. Mandela riep op tot onderhandelingen. Pieter Willem Botha trad vanwege gezondheidsproblemen af en werd opgevolgd door Frederik Willem de Klerk. Hij ging onderhandelen met het ANC. In oktober 1989 liet hij Walter Sisulu vrij. Tijdens de opening van het parlement in februari 1990 deed minister-president Frederik Willem De Klerk de mededeling dat alle politieke beperkingen zouden worden vrijgelaten. Op zondag 11 februari 1990 werd Nelson Mandela na 27 jaar gevangenschap vrijgelaten vanuit de Victor Verstergevangenis bij Paarl. Nelson Mandela liep hand in hand met zijn vrouw Winnie de gevangenispoort uit en de vrijheid tegemoet. De hele wereld was getuige. Een uur later sprak Mandela een menigte toe vanaf het balkon van het stadhuis in Kaapstad. De Klerk schafte de meeste apartheidswetten af en alle oppositiepartijen (o.a. ANC en PAC) werden gelegaliseerd. In september 1991 tekenden De Klerk, Mandela en Buthelezi samen met 23 andere organisaties een nationaal vredesakkoord.

In 1992 werden de verschillende boycotten opgeheven. Maar er dreigde in april 1993 een burgeroorlog. Chris Hani, na Mandela, de populairste ANC-leider, werd vermoord. Mandela riep de bevolking op televisie op tot kalmte. Dit was het beslissende keerpunt. Alleen de ANC-voorzitter kon een chaos kon afwenden. De Klerk bleef op de achtergrond. Mandela riep op voor een datum voor verkiezingen. Deze werden uitgeschreven voor 27 april 1994. In 1993 werd de Nobelprijs voor de Vrede toegekend aan zowel Nelson Mandela als Frederik Willem de Klerk.

 

Einde van de Apartheid

De eerste democratische verkiezingen in Zuid-Afrika werden van 26 tot 29 april 1994 gehouden. Nelson Mandela werd de grote winnaar en het ANC de grootste partij met 62% van de stemmen. De NP haalde 20% en de IFP 10%. Nelson Mandela werd president van Zuid-Afrika en De Klerk (NP) en Thabo Mbeki (ANC) de vice-presidenten. Mandela's programma voorzag o.a. in de bouw van een miljoen huizen in vijf jaar tijd en verbeteringen in het onderwijs en de gezondheidszorg. De internationale wereld erkende het nieuwe landsbestuur meteen en maakte formeel een einde aan de sancties tegen Zuid-Afrika. Het land werd lid van grote internationale organisaties als Verenigde Naties (juni 1994), OAE en OMF. Tijdens Mandela’s inauguratie op 9 mei 1994 sprak de Klerk zijn respect voor Mandela uit: 'Mister Mandela heeft een lange weg bewandeld en staat nu op het top van een heuvel. Een man van het lot weet dat na deze heuvel andere heuvels liggen. De reis is nooit compleet. Wanneer hij de volgende heuvel bewandelt, reik ik mijn hand naar Mister Mandela in vriendschap en samenwerking'. President Mandela kondigde in 1995 aan dat hij na afloop van zijn ambtstermijn in 1999 niet herkiesbaar was. In 1996 werd de nieuwe Grondwet aangenomen. Deze werd na de verkiezingen van 1999 van kracht. Mandela gaf in 1999 de leiding over aan Thabo Mbeki.

De Waarheids- en Verzoeningscommissie onder leiding van aartsbisschop Desmond Tutu onderzocht de mensenrechtensituatie tijdens apartheidsregime. Deze commissie richtte zich vooral op de periode van 1 maart 1960 tot 5 december 1993. Deze commissie was opgezet om de apartheid te verwerken en om de slachtoffers hun verhaal te laten doen. Op die manier zou hun herinnering een plaats krijgen, waarna ze verder zouden kunnen gaan met hun leven. Daders kregen, dankzij de commissie, de kans hun misdaden te bekennen. De commissie functioneerde 5 jaar. Dagelijks waren er nieuwe gruwelijke getuigenissen en bekentenissen. Meer dan 8.000 mensen legden vrijwillig hun bekentenis af.

 

De politieke verhoudingen in Zuid-Afrika (en vooral binnen het ANC) werden op scherp gezet door de gebeurtenissen rond ex-president Jacob Zuma. Hij werd en wordt verdacht van fraude en corruptie voor en tijdens zijn regeringsperiode.

 

Nelson Mandela

'During my lifetime I have dedicated myself to the struggle of the African people. I have fought against white domination, and I have fought against black domination. I have cherished the ideal of a democratic and free society in which all persons live together in harmony and with equal opportunities. It is an ideal which I hope to live for and to achieve. But, if needs be, it is an ideal for which I am prepared to die'. - Nelson Mandela (Rivona proces). Deze dappere woorden spreekt Nelson Mandela uit tijdens het Rivona proces. De wereldberoemde strijder tegen apartheid werd veroordeeld tot levenslang. Na meer dan een kwart eeuw in de gevangenis kwam hij terug. De meest beruchte gevangene van het land was nog even strijdvaardig als daarvoor en schopte het tot president van Zuid-Afrika.

Nelson Rolihlahla Mandela werd op 18 juli 1918 geboren in een klein dorpje in de Transkei. De naam Rolihlahla betekent lastpak. Hij had een rustige jeugd op de boerderij ver weg van elke vorm van politiek. Maar toen zijn vader stierf kwam hij onder toezicht van de regent van de Thembu-stam. Mandela ging rechten studeren. Tijdens zijn studie protesteerde hij met klasgenoten tegen de blanke overheersing. Toen hij in Johannesburg voor een klein advocatenkantoor ging werken, leerde hij de echte ongelijkheid kennen. Hij woonde in een stad waarin het leven van een zwarte man of vrouw niks waard was. Hij besloot dat hij actief wilde strijden tegen de Apartheid. Nelson Mandela koos voor de minst agressieve manier om zijn stem te laten horen: de politiek. Hij sloot zich aan bij de jeugdbeweging van het African National Congress (ANC). Deze partij ijverde voor gelijke kansen tussen blank en zwart. Enkele partijpunten waren: een volledig burgerschap van de zwarte-afrikanen en gratis onderwijs. In 1958 trouwde Nelson Mandela met Winnie Madikizela-Mandela. Hun huwelijk was niet bestand tegen de druk van de strijd tegen apartheid en Mandela’s langdurige gevangenschap. Haar steun was tijdens de gevangenschap enorm belangrijk. Ze bracht hem op de hoogte van het politieke nieuws tijdens haar bezoeken aan Robbeneiland. Maar Winnie Mandela was niet loyaal. Ze maakte misbruik van haar macht.

De spanningen tussen blank en zwart bleven oplopen. In maart 1960 vond de slachting van Sharpeville plaats waarbij in de township Sharpeville 5.000 ongewapende zwart-Afrikaanse demonstranten neus aan neus stonden met 300 blanke politieagenten. De politie begon in het wilde weg te schieten. Meer dan 180 mensen raakten gewond, 69 mensen stierven.
Het ANC werd verboden. Hij moest onderduiken. Maar dit belette hem niet om zijn protesten voort te zetten. Hij startte met de militaire zijvleugel van het ANC; de Umkhonto we Sizwe. In 1962 kreeg de politie hem te pakken en werd hij veroordeeld tot vijf jaar celstraf. Enkele maanden later werd het Umkhonto we Sizwe opgerold en stond Mandela wederom in de rechtbank. Dit keer werden hij en zijn kompanen beschuldigd van het plannen van een militaire coup. Nelson Mandela ontkende dit niet ook al liep hij grote kans op de strop. Hij werd veroordeeld tot levenslang maar zijn bezielende getuigenis maakte hem wereldberoemd. Tijdens de Rivonia Trial verdedigde hij zichzelf. Samen met zeven anderen kreeg hij levenslang. Onder hen Walter Sisulu, Robert Sobukwe en Covan Mbeki, de vader van Thabo Mbeki (de latere president). Oliver Tambo vluchtte samen met andere ANC leiders die niet gearresteerd waren, het land uit. Hij bleef op afstand het ANC besturen. Nelson Mandela zat twintig jaar gevangen op Robbeneiland, het gevangeniseiland vlakbij Kaapstad. Daarna verbleef hij nog acht jaar in de Pollsmoor gevangenis. Ondanks 27 jaar in gevangenschap weigerde hij zichzelf te zien als een slachtoffer.

Op Robbeneiland zette hij een heus educatiesysteem op. In de spaarzame vrije uurtjes studeerden hij en zijn lotgenoten economie, wiskunde of geschiedenis. Velen van hun hadden een redelijke opleiding gevolgd en waren maar al te bereid hun kennis door te geven aan de medegevangenen. In februari 1990 kwam Nelson Mandela vrij na harde onderhandelingen met president F.W. De Klerk. Mandela was in de jaren van zijn afwezigheid alleen maar beroemder geworden in Zuid-Afrika. Het verbod op ANC werd opgeheven en Mandela ging verder met zijn grote doel als nooit tevoren. Met een engelengeduld en veel wijsheid wist hij zijn vroegere volgelingen weer te overtuigen. In 1991 werd hij de kopman van het ANC. In 1994 werd hij de eerste zwarte president van Zuid-Afrika.

 

De Zuid-Afrikaanse vlag

De huidige nationale vlag is op 27 april 1994 in gebruik genomen. De vlag vervangt de oude vlag van het land die tussen 1928 en 1994 gebruikt werd.
Drie van de kleuren, zwart, groen en geel, zijn kleuren die u vaak vindt in de Afrikaanse vlaggen, waaronder die van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC). Rood, wit en blauw zijn kleuren die u vaak vindt in Europese vlaggen, waaronder die van Nederland en het Verenigd Koninkrijk. De huidige vlag is voor wat betreft de kleuren ook een integratie van de oude Zuid-Afrikaanse vlag en de vlag van het ANC. Rood, geel en groen zijn ook de Pan-Afrikaanse kleuren.

 

Ondanks dat de betekenis van de vlag nooit officieel is neergeschreven wordt algemeen aanvaard dat de volgende beschrijving klopt:

• Rood: staat voor het bloedvergieten tijdens o.a. de Boerentrek, de Anglo Boerenoorlog, de Apartheid.
• Blauw: kleur van de twee oceanen die aan Zuid-Afrika grenzen, de Atlantische en Indische Oceaan en de blauwe lucht.
• Groen: natuurbeheer en voor het land Zuid-Afrika. Wit: kleur van de hoop en diamant en vertegenwoordigt de blanke Zuid-Afrikanen.
• Geel: de natuurlijke rijkdommen van het land, waaronder goud.
• Zwart: vertegenwoordigt de zwarte Zuid-Afrikanen.
• De witte Y-vorm in de vlag staat voor de nieuwe democratie waarin er eenheid, één verenigde natie, heerst. De twee uiteinden die samen komen in één lijn symboliseert het samenkomen van diverse elementen binnen de Zuid-Afrikaanse samenleving en de eenwording van de democratische staat Zuid-Afrika. Samen op weg naar de toekomst.

 

De Zuid-Afrikaanse bevolking

Nergens ter wereld is er zo een mengelmoes van verschillende culturen te vinden als in Zuid-Afrika. Van wit tot zwart, van de Afrikaners tot de Bantoetaligen en alles wat ertussenin zit, zoals kleurlingen, Aziaten en latere immigranten uit Oost-Europa. Het land is de regenboognatie van het continent Afrika.

 

Zwarte bevolking

De zwarte bevolking wordt gevormd door nakomelingen van de Bantoe-volken. Ze behoren tot de inheemse bewoners van Zuid-Afrika, maar zijn niet verwant aan de oorspronkelijke bewoners, de Khoi. Met een totaal van 29 miljoen inwoners, is de zwarte bevolking de grootste groep in het land. De zwarte bevolking is de grootste groep in het land. De groep is geen eenheid, maar bestaat uit verschillende groepen met eigen culturen en talen.

De zwarte bevolking is globaal onder te verdelen in negen etnische groepen.

• Zulu's
• Xhosa's
• Noord-Sotho's
• Zuid-Sotho's
• Tswana's
• Sjangaan-Tsonga's
• Swazi's
• Zuid-Ndebele
• Noord-Ndebele
• Venda's

De oorspronkelijke cultuur gaat door de verwestering van Zuid-Afrika steeds meer verloren. Miljoenen zwarten wonen in de 'townships' of 'shantytowns', woonoorden voor de zwarte bevolking aan de randen van de grote steden. De bevolking leeft hier vaak in krotten. Bekende townships zijn Soweto bij Johannesburg, Mamelody bij Pretoria en Crossroads bij Kaapstad. Soweto zou tussen 2 en 3 miljoen inwoners tellen. Elke 'nation' is onderverdeeld in een aantal stammen of 'tribes'. De Zulu's bestaan bijvoorbeeld uit meer dan 200 stammen.

 
                                                                                           

Khoina

De Khoina zijn de oorspronkelijke bewoners. Hun afstammelingen zijn de Bosjesmannen. Nog maar weinig van deze primitieve jagers leven nog op traditionele wijze en trekken er met pijl en boog op uit. Vooral in het gebied van de Drakensbergen zijn eeuwenoude rotsschilderingen gevonden die een goed beeld geven van de levenswijze van de Bosjesmannen. Tegenwoordig leven ze voornamelijk in de Noord-Kaap en in Namaqualand.

 

Bosjesmannen

De Bosjesmannen leven in de omgeving van de Kalahari woestijn. De San is hier een belangrijke groep. San is een verzamelnaam voor verschillende bevolkingsgroepen in zuidelijk Afrika. Er leven nog ongeveer 100.000 Bosjesmannen in Botswana, Namibië, Zuid-Afrika en Angola. Het grootste aantal bevindt zich in Botswana en Namibië. In heel zuidelijk Afrika zijn nog rotstekeningen te vinden van de voorouders van de San. Sommige zijn meer dan 20.000 jaar oud. Wat de San bijzonder maakt is hun nomadische levensstijl zonder vee, hun sterke relatie met de natuur en hun kliktalen. Vroeger leefden de San vooral van de jacht en van het verzamelen van eetbare gewassen.

 

Blanken

De blanke bevolking is onder te verdelen in een aantal groepen. Ongeveer 57% van de ongeveer vijf miljoen blanken behoren tot de groep Afrikaners. De term 'Afrikaner' verwees vroeger naar een blank persoon die in Zuid-Afrika was geboren en Nederlands sprak. De groep bestaat uit afstammelingen van de oudste groep Nederlandse, Franse en Duitse kolonisten die in de 17e eeuw met hun schepen naar Zuid-Afrika kwamen. Ongeveer 38% van de blanke bevolking in het land bestaat uit afstammelingen van de Britse kolonisten. De overige groep blanken bestaat voornamelijk uit Europese immigranten die in de 19e eeuw tot en met nu naar Zuid-Afrika verhuisden en immigranten uit Zuid- en Oost-Europa die in de 20e eeuw kwamen.

 

Kleurlingen

Een zeer groot deel van de kleurlingen woont in de Kaapprovincie. De ruim 3 miljoen kleurlingen in Zuid-Afrika zijn nakomelingen van Hottentotten vermengd met blanke kolonisten, zwarten en slaven uit het Midden-Oosten. In 1959 werd deze bevolkingsgroep onderverdeeld in Kaapse kleurlingen, Kaapse Maleiers, Griqua (vermenging van Hottentotten en Europeanen uit het noordoosten en noordwesten van de Kaapprovincie), Chinezen, 'andere Aziaten' en 'andere kleurlingen'. De afkomst werd belangrijker gevonden dan het uiterlijk. In 1967 werd deze indeling gedeeltelijk herroepen. Afkomst werd een belangrijker criterium dan uiterlijk. De kleurlingengemeenschap is wat betreft politiek en cultuur verdeeld: een deel zoekt aansluiting bij de blanken, anderen voelen meer verwantschap met de zwarten.

 

Aziaten

De Aziaten zijn voor 99% van Indische afkomst. De meeste van de bijna een miljoen Indiërs wonen in Natal, rond de stad Durban. Ze zijn afstammelingen van contractarbeiders die in de 19e eeuw uit het toenmalige Brits-Indië naar Zuid-Afrika kwamen om op de suikerrietvelden van KwaZulu-Natal te werken. Veel van hen besloten zich definitief in Zuid-Afrika te vestigen. Slechts een procent van deze groep bestaat niet uit Indiërs, maar voornamelijk uit Chinezen. Sinds 1920 zijn er ongeveer 12.000 Chinezen naar Zuid-Afrika geëmigreerd.

 

Black Diamonds

De Black Diamonds zijn de zwarte inwoners van Zuid-Afrika die tot de nieuwe middenklasse behoren, goed zijn opgeleid en over een redelijk kapitaal beschikken. De afgelopen jaren is het aantal mensen dat tot de zwarte middenklasse behoort met maar liefst dertig procent toegenomen. Deze groep is verantwoordelijk voor bijna een derde van de koopkracht van Zuid-Afrika. De groei van de zwarte middenklasse komt deels doordat bedrijven verplicht zijn ervoor te zorgen dat hun werknemersbestand een afspiegeling van de Zuid-Afrikaanse samenleving is. Bijna 70 procent van de zwarte middenklasse woont tegenwoordig in Gauteng, de provincie die het financiële centrum van Zuid-Afrika vormt. Elke maand vertrekken ongeveer 12.000 families uit de townships. Zij verhuizen naar de luxe woonwijken die voorheen enkel werden bewoond door blanke families. Het massale vertrek uit de townships is niet voor iedereen het summum van geluk. Veel mensen ondervinden culturele problemen wanneer ze uit hun townships vertrekken voor een leven in de buitenwijken. Ze missen de gezelligheid, opwinding en sociale connecties die ze gewend zijn en vinden hun nieuwe woonplaats maar saai en onpersoonlijk. Sommigen gaan zelfs ieder weekend terug om nog eens te proeven van de sfeer in de townships. De mensen die wel meer gaan verdienen, maar niet uit de townships weg willen, zorgen voor een opmerkelijke transformatie. Met het stijgen van de koopkracht van de inwoners, is er meer geld beschikbaar om duurdere huizen, winkelcentra en betere wegen te bouwen. Sommige townships beschikken zelfs over hun eigen golfbaan. De grenzen tussen townships en de vroeger meer prestigieuze woonwijken zijn langzaam aan het vervagen.

 

De Zuid-Afrikaanse taal

Zuid-Afrika kent elf officiële talen en daarnaast nog verschillende talen die wel door de grondwet worden erkend, maar geen officiële status hebben.

De negen zwarte talen vallen uiteen in twee hoofdgroepen:

• de Nguni talen (Zulu, Xhosa, Swati & Ndebele)
• de Sotho talen (Twana, Pedi & Sotho)

De negen talen worden vaak ingedeeld in vier taalgroepen:

• Venda
• Tsonga
• Nguni
• Sotho

De meest gesproken talen zijn Zulu (28% van de zwarte bevolking) en Xhosa (27%), de belangrijkste omgangstalen, en verder Afrikaans, Tswana (12%), Noord-Sotho (11%), Engels, Zuid-Sotho (9%) en Tsonga (4%), Ndebele (3%), Swazi (3%) en Venda (3%). Tamil (gesproken door 24% van de Aziatische bevolking), Hindi (19%), Gujerati (12%) en Urdu zijn de niet officiële talen.

De talen van Europese immigranten zijn niet officieel erkend: Duits, Nederlands, Portugees, Italiaans en Grieks.

 

Een paar Afrikaanse woorden

• Afdelingswinkel – warenhuis
• Alleenloper – vrijgezel
• Astrant – brutaal
• Baba – baby
• Bedorwe brokkie - verwend kind
• Beeldradio - televisie
• Beenaf – verliefd
• Boerewors – typisch Zuid-Afrikaanse worst
• Braai – barbecue
• Deurpad - voorrangsweg
• Duikweg – tunnel
• Dwelmmiddels – drugs
• Fees – festival
• Huurmotor - taxi
• Joggie – bediende
• Kameelperd – giraffe
• Makietie – feestje
• Oupagrootjie – overgrootvader
• Padda – kikker
• Onvanpas – ongepast
• Peuselhappie - snack
• Plaas – boerderij
• Plaatjoggie – DJ
• Reguit – rechtdoor
• Rolprent – film
• Saans – ’s avonds
• Seekoei - nijlpaard
• Suikerbossie - protea
• Trek – verhuizen
• Verkleurmannetjie of trapsoetjies - kameleon
• Vertoonkamer – showroom
• Vlakvark - wrattenzwijn
• Vrijkamer – logeerkamer
• Wildeperd - zebra
• Woonstelblok – flat 

 

Het 'hallo' in zes Zuid-Afrikaanse talen:

• isiNdebele – lotjha
• Sepedi, Sesotho en Setswana– dumela
• isiXhosa - molo
• Xitsonga – avuxeni
• thsiVenda – ndi masiari
• isiZulu en siSwati- sawubona

 

Religie

Het geloof speelt voor de meeste Zuid-Afrikanen een grote rol. De godsdienst maakt de kloof tussen de verschillende bevolkingsgroepen kleiner en is voor veel mensen een steunpilaar in hun leven. Naast het christendom, dat vertegenwoordigt wordt door een ruime meerderheid van de zwarte en blanke bevolking, is de invloed van inheemse, eeuwenoude geloven niet verdwenen. Afrikaanse genezers spelen nog altijd een belangrijker rol in het leven van veel zwarte Zuid-Afrikanen. Ongeveer 75% van alle Zuid-Afrikanen is lid of beschouwt zich als lid van één van de vele christelijke kerken of stromingen.

 

Klimaat

Zuid-Afrika kent meerdere klimaatzones:

• Het subtropisch binnenland, het zogenaamde bosveld en lageveld. De maximale zomertemperatuur is 30° C en de minimum wintertemperatuur blijft boven het vriespunt. De regenval bedraagt 1000 mm in het oosten en tot 500 mm in het noordwestelijke deel. De vegetatie bestaat uit savanne, subtropisch bos met palmen. De gematigde binnenlandse regio, het zogenaamde hogeveld. Dit gebied ligt op een hoogte van 1.500 meter. In de zomer kan het wel 30° C worden en in de winter kan het er soms vriezen. De neerslag is tussen de 800 en 500 milimeter per jaar. De vegetatie in deze regio is savanne en steppe.
• De subtropische oostkustregio is de kustvlakte van Mozambique tot Port Elizabeth. Hier is het in de Afrikaanse zomers erg heet en heerst er een vochtig klimaat. In de Zuid-Afrikaanse winter is het warm en erg droog. De neerslag is 1.000 tot 700 milimeter per jaar.
• In de zuidelijke Kaap liggen de steden George en Knysna. Hier stroomt ook de Agulhas stroom. Deze regio ontvangt het gehele jaar door regen. De neerslag bedraagt minimaal 1.000 milimeter gemiddeld per jaar. In de zuidelijke kaap kent men warme zomers en milde winters. Door de vele neerslag zijn hier veel wouden.
• De semi-aride regio is het binnenland. Dit zijn hete zomers en koude winters. Er valt regen in de zomer. De gemiddelde neerslag is minder dan 500 milimeter per jaar. De vegetatie die u hier tegenkomt is voornamelijk steppe. De aride regio ligt in het westen van Zuid-Afrika. Hier is de verdamping groter dan de neerslag. De neerslag is minder dan 125 milimeter gemiddeld per jaar. Ook hier zijn het hete zomers en koude winters.
• Het winterregen-gebied in de zuidwestkaap kent de meeste neerslag in de Zuid-Afrikaanse winter. In deze tijd van het jaar heeft het gebied minder zonne-uren en daarom ook minder verdamping. In deze natte winters is de temperatuur gemiddeld 12° C. En in de droge zomers ligt de temperatuur rond de 28° C. In dit klimaat komen veer bijzondere planten voor. Deze soorten vormen een eigen florarijk van het plantenrijk die Capensis genoemd wordt. Er komen op dit kleine oppervlakte van de 8.500 soorten planten, 6.000 soorten komen nergens anders voor. Er valt hier 250 tot 3.000 millimeter neerslag per jaar. Dit is het gebied waar de befaamde Zuid-Afrikaanse wijnen vandaan komen.

Het winterseizoen in Zuid-Afrika loopt van juni tot en met augustus. Dit zijn de koelste en met uitzondering van het zuidwesten (de Kaap) de droogste maanden. Het zomerseizoen in Zuid-Afrika loopt van december tot en met februari. In het noordwesten is het dan heet.

 

Beste reistijd

U kunt Zuid-Afrika het hele jaar door bezoeken. De seizoenen zijn in Zuid-Afrika tegenovergesteld aan die in Nederland.
De beste reisperioden zijn maart en april (najaar) en september en oktober (voorjaar). Door de overvloedige zonneschijn is elk jaargetijde geschikt.
De beste tijd om de bloemenpracht te bewonderen is in de maanden augustus en september en om wild te spotten september en oktober.
De grootste kans om de walvissen, die heel dicht bij de kust komen, te zien is vanaf midden juni tot en met oktober.
In onze zomermaanden kan het rondom Kaapstad wat fris zijn. In de lente is vooral de West-Kaap geliefd vanwege de vele bloemen die in bloei staan.
De beste tijd voor safari's is onze zomer, als het droog is en het wild zich concentreert rondom de drinkplaatsen.

 

Eten en drinken

Een Zuid-Afrikaan begint zijn dag met pap. Voor sommige Zuid-Afrikanen is dit uit noodzaak, omdat zij geen geld hebben voor ander voedsel. Deze maïspap wordt putupap genoemd en wordt gegeten met suiker. Bij de overige maaltijden wordt putupap ook geserveerd net als mealiebrood (maïsbrood). Bij de lunch wordt de pap met melk gegeten en 's avonds als pap met vleis, met een stukje boerewors en saus. Erg populair is de ProNutro-pap, een graansoort van soja en maïs met toegevoegde vitaminen en mineralen waar pap van wordt gemaakt. De lunch is tegenwoordig vaak een simpele maaltijd. Bijvoorbeeld een sandwich, salade of soep. Als snacks worden gedroogde vruchten gegeten, evenals boerewors en biltong.

 

Typisch Zuid-Afrikaanse gerechten

• Bunny chow is een uitgehold wit brood, gevuld met een rijke vlees- of groentencurry.
• Bobotie is een gehakt schotel geserveerd met gehakt, kruiden, eieren, kokosmeel, chutney en gehakte noten. Bobotie wordt vaak bereid met chutney.
• Biltong is een snack van gedroogd vlees met kruiden. Meestal is het gedroogd rundvlees, maar soms ook struisvogel en er is ook een hertenvariant. De naam biltong komt ook oorspronkelijk uit het Nederlands. 'Bil' staat voor de plek van het dier waar het vlees vandaan komt en 'tong' staat voor de vorm van de snack.
• Boerewors: Wat voor Nederlanders een zoute haring is, is voor de Zuid-Afrikanen boerewors. Deze kruidige worst werd door de Duitsers geïntroduceerd. De 'boerie' wordt volgens de traditie gemaakt van rund- en varkensvlees, knoflook, korianderzaadjes, kruidnagelen en nootmuskaat. Geen braai zonder boerewors en wanneer het vet op het houtskool drupt, weet u dat de worst gaar is. 
• Mieliepap is een maïspap dat tegenwoordig overal in Zuid-Afrika wordt gegeten. Meestal als voedzaam en goedkoop ontbijt. Deze pap wordt ook geserveerd bij groente- en vleesgerechten.
• Potjiekos is geen gerecht, maar een typisch Zuid-Afrikaanse manier van bereiden. Men neemt een gietijzeren stoofpot op drie poten en plaatst het boven een houtvuur. Wat u er dan instopt maakt niet uit, maar let wel op de volgorde. Kookt u groente en vlees: eerst de groente en dan het vlees. En u mag niet roeren want een potjiekos wordt in lagen gekookt.
• Koeksister is een nagerecht dat iets weg heeft van een donut. Het wordt gemaakt van gefrituurd deeg dat vervolgens in suikerstroop en citroensap wordt gekookt.
• Malva Pudding is een klassieke Zuid-Afrikaanse dessert.Malva Pudding is gemaakt met abrikoos jam en heeft een sponsachtige textuur. Het is een zoete pudding, die meestal geserveerd wordt met warme vanillesaus.
• Butternutsoep wordt vooral heel veel gegeten tijdens de iets koudere wintermaanden. Het is een gebonden, romige soep.
• De Zuid-Afrikaanse melktaart is een taartje vol boter, suiker, bloem, vanille melk.Melktaart is zowel warm als koud te serveren.

Lees ook: Zuid-Afrikaanse recepten

 

Drinken in Zuid-Afrika

Bekende dranken in Zuid-Afrika zijn de wijnen uit de Kaapse wijnlanden en rooibosthee uit de Cederbergen.

Rond Kaapstad heerst een ideaal klimaat voor de druiventeelt. Overdag schijnt hier de zon er in overvloed en zorgt de zeewind voor enige verkoeling. ’s Nachts is het er een stuk kouder en dat is bevorderlijk voor de aromavorming van de druiven. Dankzij het stabiele klimaat is de kwaliteit van de wijnen gelijkmatig. Het grootste deel van de druivenrassen is van Franse oorsprong. Ongeveer 55% is wit. Van de witte druivenrassen is de Steen (ook wel de Chenin Blanc) de belangrijkste. Ook de Sultana, Colombar, Chardonnay en Sauvignon Blanc zijn belangrijk. Het grootste blauwe druivenras is de Cabernet Sauvignon, gevolgd door de Shiraz, Pinotage, Merlot en Cinsaut. Grootschaligheid is kenmerkend voor de Zuid-Afrikaanse wijnbouw. Wijngoederen van honderden hectare groot zijn eerder regel dan uitzondering. Dergelijke wijnbedrijven worden 'estates' genoemd. Ze hebben vaak Hollandse namen. Er zijn verschillende wijnroutes door Zuid-Afrika.

Rooibos is een plant uit de vlinderbloemenfamilie. Deze plant komt van nature voor als fynbos in de omgeving van de Cederbergen in de provincie West-Kaap. De bladeren van de plant worden geplukt, gestampt en in de zon ter oxidatie gelegd. In de laatste fase verkrijgt de rooibos haar roodbruine kleur. De naam rooibos is Afrikaans en afgeleid van het Nederlandse 'rood bos'. Rooibos bevat geen cafeïne en bijna geen tannine. De rooibos-theeplant groeit alleen in dit gedeelte van het land, en zelfs alleen in dit gedeelte van de wereld.

Lees ook: Alles over rooibos

 

Landschap

Het landschap van Zuid-Afrika is zeer gevarieerd en kan worden verdeeld in 21 natuurlijke regio's:

• De Lesotho hooglanden vormen het hoogste deel van zuidelijk Afrika en vormen de grens tussen Lesotho en Zuid-Afrika. De hoogste toppen komen boven de 3.400 meter uit en op de bergtoendra's val in de winter vaak sneeuw.
• Het Hoogveld is een zachtglooiend, hooggelegen gebied en bestaat uit savannen. Hier ligt ook het verstedelijkte Witwatersrand rondom de belangrijke goud- en steenkoolmijnen van Zuid-Afrika. Hier wordt ook veel maïs verbouwd.
• Noord-Transvaal kent verschillende landschappen met o.a. de bergketens van de Soutpansberg en het Waterberg-plateau en daar tussenin ligt de Pietersburgvlakte, waar de veeteelt belangrijk is. De Soutpansberg is een belangrijk bosbouwgebied.
• In het noorden van de Kaapprovincie ligt het Ghaap-plateau waar door het semi-droge klimaat alleen veehouderij mogelijk is.
• De vlakke en uitgestrekte Bushmanvlakte van het binnenland-plateau ligt ook in het noorden van de Kaapprovincie en is slechts begroeid met struikgewas en alleen geschikt voor de extensieve schapenhouderij. Opvallende zijn de vele 'pans', meertjes die maar een bepaald deel van het jaar gevuld zijn met water.
• Ten noorden en westen van Pretoria ligt het Bushveld bekken. In het vlakke, centrale deel van het bekken worden vele mineralen en edelmetalen zoals platinum, vanadium en chroom gevonden. De kleiachtige zwarte turfgrond is uitermate vruchtbaar en hier worden dan ook vele gewassen geteeld.
• Het vlakke zanderige Kalahari-bekken is een semi-droge savanne en voornamelijk begroeid met acacia's. Vroeger werd dit gebied gekenmerkt door woestijnduinen, waarvan er nog maar weinig zijn overgebleven.
• In de noordelijke Kaapprovincie liggen de valleien van de Beneden-Vaal en de Oranjerivier, twee van grote rivieren in Zuid-Afrika. De valleien liggen in sterk ontwikkelde gebieden met o.a. een gigantisch irrigatieproject (Vaalharts) in de Hartsrivier, een zijrivier. Tussen de twee valleien ligt Kimberley, het centrum van de diamantmijnbouw.
• De Karoo is een uitgestrekte semi-droge vlakte met afgeplatte heuvels die begroeid zijn met gras en struikgewas. De hoogste punten van het plateau zijn Giants Castle (3.820 meter), Cathkin Peak (3.650 meter) en Mont aux Sources (3.299 meter) in de Drakensbergen. Hier is alleen wat schapenteelt mogelijk.
• De Transvaalse Drakensberg is door voldoende regenval bedekt met bossen en een oord waar vele toeristen verblijven om o.a. te wandelen. De Transvaalse Drakensberg is een deel van de Great Escarpment (steile erosieranden).
• Ook de Natalse Drakensberg is een deel van de Great Escarpment met toppen boven de 3.000 meter. Hier vindt veel bergsport plaats.
• Het Kaapse Plooiingsgebergte is bedekt met een unieke vegetatie, het 'fynbos' of macchia. Ook hier is de bergsport zeer populair. In de valleien tussen de bergketens liggen centra voor fruitteelt en wijnbouw. In de kuststreken liggen mooie stranden en diepe baaien. De enige meer gesloten baai is de Saldanhabaai aan de westkust.
• De Namaqua-hooglanden bestaan uit droge, rotsachtige bergen waar, als er genoeg regen valt, zeer veel wilde bloemen groeien. Het gebied dat grenst aan Namibië is het Richtersveld.
• De rivier de Limpopo vormt de grens tussen Zuid-Afrika en Zimbabwe. De rivier stroomt in de Limpopo-vallei, een droog savannegebied met open bosland waar veel vee gehouden wordt en waar veel wildparken liggen.
• Het golvende landschap van het Laagveld of Lowveld ligt tussen de voet van de Great Escarpment en de Lemombo bergen in Swaziland, Noord-Natal en Transvaal. Door het hete tropische klimaat in de zomer is hier de teelt van tropisch fruit mogelijk. Hier ligt ook het grootste reservaat van Zuid-Afrika, het Kruger National Park met bossen en savannen.
• Het Achterland van de zuidoostkust is een gebied van glooiende heuvels en diepe rivierdalen. Het strekt zich uit van Swaziland tot het voormalige Ciskei in het zuiden. Er valt veel neerslag dat door vele rivieren afgevoerd wordt naar de Indische Oceaan.
• Op de grens van Zuid-Afrika en Mozambique in Oost-Transvaal, Swaziland en het noorden van KwaZulu/Natal liggen de Lemombo-bergen. Deze bergketen wordt gekenmerkt door diepe kloven waardoor rivieren naar de Indische Oceaan stromen.
• In het noordelijke KwaZulu/Natal ligt de kustvlakte van Zululand, begroeide zandvlakten met struikgewas. Hier liggen ook vele meren en riviermondingen. In verschillende natuurreservaten leven vele diersoorten.
• Het Zuidelijke Kustplateau strekt zich uit van ze zuidelijkste punt van Afrika tot aan Port Elizabeth. Hier vindt men ook mooie bossen en lagunes.
• De glooiende vlakte tussen de Atlantische Oceaan en het Kaapse Plooiingsgebrgte is het Swartland. Hier wordt veel graan verbouwd.
• De Namib is een woestijn en langs de kusten hiervan stroomt de Benguela Golfstroom. De kustwateren zijn zeer belangrijk voor de visserij van Zuid-Afrika. Verder is het een onherbergzaam gebied.

 

Wildparken

Tijdens uw bezoek aan Zuid-Afrika zult u zeker één of meerdere natuur- en wildparken bezoeken.

Er zijn er 19 nationale parken verspreid door heel Zuid-Afrika. De parken hebben elk hun eigen specialiteit, bijvoorbeeld de bescherming van zee- en kustgebieden, wetlands, bedreigde diersoorten, bossen, woestijnen en bergen, maar u ziet er ook allerlei minder bedreigde diersoorten, zoals vogels, insecten, reptielen of zeezoogdieren. Het Kruger National Park is het oudste nationale park.

• Addo Elephant National Park, niet ver van Port Elizabeth in de provincie Oostkaap.
• Agulhas National Park, op 200 kilometer van Kaapstad in de provincie Westkaap.
• Augrabies Falls National Park in de provincie Noordkaap.
• Bontebok National Park op ongeveer 240 kilometer van Kaapstad in de provincie Westkaap.
• Camdeboo National Park in de provincie Oostkaap.
• Garden Route (Tsitsikamma, Knysna, Wilderness) National Park in de provincies Westkaap en Oostkaap.
• Golden Gate Highlands National Park op 320 kilometer van Johannesburg in de provincie Vrijstaat.
• Karoo National Park, 500 kilometer van Kaapstad in de provincie Westkaap.
• Kgalagadi Transfrontier Park in de provincie Noordkaap. Het Nationale Park loopt door tot in Botswana.
• Kruger National Park in de provincies Limpopo en Mpumalanga.
• Mapungubwe National Park in de provincie Limpopo.
• Marakele National Park op 250 kilometer van Johannesburg in de provincie Limpopo.
• Mokala National Park in de provincie Noordkaap.
• Mountain Zebra National Park in de provincie Oostkaap.
• Namaqua National Park, ten noorden van Kaapstad in de provincie Noordkaap.
• Table Mountain National Park, in en om Kaapstad in de provincie Westkaap.
• Tankwa Karoo National Park in de provincie Noordkaap op vier uur rijden van Kaapstad.
• West Coast National Park in de provincie: Westkaap in Langebaan op anderhalf uur rijden van Kaapstad.
• Richtersveld Transfrontier Park op de grens van Zuid-Afrika en Namibië.

Lees meer: Wildparken in Zuid-Afrika & Namibië die ik heb bezocht

 

Big Five

De Big Five is een oude jachtterm voor de dieren die het meest gevaarlijk zijn voor jagers: olifant, neushoorn, buffel, leeuw en luipaard. Een grote kans dat u ze tijdens een game drive zult tegenkomen.

Lees meer: De Big Five, heb jij ze al gespot?

 

Flora & Fauna

Van alle bekende plantensoorten zijn er maar liefst 24.000 soorten in Zuid-Afrika te vinden. Bekende planten die oorspronkelijk uit Zuid-Afrika komen zijn geranium, vuurpijl, fresia, tuber-roos en gladiool. Zuid-Afrika is het land van de Protea of suikerbossie. De koningsprotea is de nationale bloem van Zuid-Afrika met bloemen van 25 centimeter in doorsnee.

Door de grootte van het land en de zeer gevarieerde landschappen is de dierenwereld van Zuid-Afrika zeer rijk en divers. De meeste dieren zijn oorspronkelijk afkomstig uit Oost- en in mindere mate ook van Centraal-Afrika.

In totaal leven hier 400 soorten zoogdieren voor, zoals de leeuw, cheeta, luipaard, jakhals, caracal, serval, hyena, zebra, neushoorn (zowel de witte als de zwarte neushoorn), buffel, gnoe/wildebeest, giraffe, olifant, antiloop, klipdas, nijlpaard, wrattenzwijn, baviaan, springbok, witstaartgnoe, reebokantilope, bergzebra, stokstaartje, zwartvoetkat, spiesbok (oryx) en de dikdik. Er komen in Zuid-Afrika vijf apen- of primatensoorten voor: baviaan, grijze meerkat, groene meerkat en de kleine en grote galago, beiden nachtdieren die altijd in bomen leven en eigenlijk half-apen zijn.

Er leven ongeveer 870 vogelsoorten in Zuid-Afrika, zoals de steppearend, kuifarend, toerako, groene duif, neushoornvogel, baardvogel, buulbuul, bijeneter, vorkstaartscharrelaar, geelsnavel- en roodsnaveltok, korhaan, koritrap, lammergier, Kaapse gier, zwarte arend, reiger, gans, witte pelikaan, flamingo, parelhoender, struisvogel en de wevervogel.

 

Praktische informatie

 

Belangrijke adressen

 

Zuid-Afrikaanse ambassade in Nederland

Wassenaarseweg 36
2596 CJ Den Haag
Telefoon: 0031 70 392 4501
E-mail:
Website

 

Nederlandse ambassade in Zuid-Afrika

210 Florence Ribeiro / Queen Wilhelmina Avenue
Cnr Muckleneuk Street
0181 New Muckleneuk
Pretoria
Zuid-Afrika
Telefoon: 0027 12 425 4500
E-mail:
Website

 

 

Accommodatie in Zuid-Afrika

Via Booking.com kunt u veel accommodaties in alle prijsklassen boeken. Via onderstaand zoekveld kunt u uw gewenste plaats, evt. het gewenste hotel en de datum invullen.

Booking.com

 

Vliegen naar en binnen Zuid-Afrika

Zuid-Afrika kent twee grote internationale luchthavens: Johannesburg en Kaapstad. Deze luchthavens worden rechtstreeks vanuit Nederland aangevlogen door KLM.

Binnen Zuid-Afrika zijn er talrijke grote en kleine luchthavens die onderling aangevlogen worden.

Uw vlucht kunt u bijv. boeken via Skyscanner.

 

Elektriciteit

In Zuid-Afrika wordt gebruik gemaakt van 220/230 volt wisselstroom. Er wordt echter gebruik gemaakt van 3-polige stekkers. In Nederland is deze stekker alleen bij de ANWB te koop.

In Zuid-Afrika zijn de stekkers in de meeste supermarkten, apotheken, soms benzinestations of andere winkels te koop. Kosten: ongeveer 15 Rand. Het is beter om de stekker niet op de luchthaven te kopen omdat u daar zeker 50 Rand voor een stekker betaalt.

 

Geldzaken

De Zuid-Afrikaanse munteenheid is de rand, onderverdeeld in 100 cent. De rand is verdeeld in munten van een, twee, vijf, tien, twintig en vijftig cent en in munten van een, twee en vijf rand.

Op de Zuid-Afrikaanse bankbiljetten staan de 'Big Five' afgebeeld; op het 10 rand-biljet staat de neushoorn, op het 20 rand-biljet de olifant, op het 50 rand-biljet de leeuw, op het 100 rand-biljet de buffel en het luipaard siert het briefje van 200 rand. Net als in Lesotho en Swaziland, kan ook in de buurlanden Botswana en Namibië met de Zuid-Afrikaanse rand worden betaald.

Creditcards kunnen in Zuid-Afrika worden gebruikt.

In Zuid-Afrika kunt u gemakkelijk en efficiënt pinnen. Met een betaalpas met pincode kan bij veel geldautomaten (ATM) geld worden opgenomen. U kunt met uw bank-/pinpas met maestro- of cirrus-teken gebruik maken van geldautomaten (ATM-automaten) met een van deze logo’s. De banken die onze passen in bijna al hun machines accepteren zijn: Absa, Eerste Nationale Bank (First National), Standard Bank en in sommige gevallen ook de Nedbank. Om veiligheidsredenen zijn bankpassen bij de meeste Nederlandse banken standaard op gebruik binnen Europa ingesteld. U zult deze moeten uitbreiden naar 'wereld', om uw pinpas in Zuid-Afrika te kunnen gebruiken. Er wordt aangeraden aan dit voor vertrek te doen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw bank.

Laat geen andere mensen meekijken als u pint, want het gebeurt regelmatig dat de pinpas wordt gestolen en voor u uw pas heeft geblokkeerd, blijkt dat de dieven al geld van uw rekening hebben gepind. Opletten dus.

 

Gezondheid en inentingen

In Zuid-Afrika kunt u zonder vaccinaties veilig reizen. Voordat u naar Zuid-Afrika reist, hebt u geen inenting nodig. Een uitzondering hierop geldt wanneer u eerst in een gele koorts-gebied bent geweest.

Inentingen die worden aanbevolen in Zuid-Afrika zijn een vaccinatie tegen DTP (Difterie, Tetanus en Polio) en de vaccinatie tegen hepatitis A (besmettelijke geelzucht).

In het oostelijk deel van Zuid-Afrika, inclusief het Kruger Park, komt malaria voor, vooral van september tot en met mei. Er wordt aangeraden om malariatabletten (lariam, malarone of doxycycline) te gebruiken. Verder naar het westen is een gebied waar wel malaria voorkomt, maar malariatabletten niet worden aanbevolen. Anti-muggen maatregelen zijn belangrijk in beide delen van Zuid-Afrika, in alle jaargetijden. De kans op malaria wordt verminderd door kleding te dragen met lange mouwen en broekspijpen. Ook een insectenwerend middel met deet is aan te raden, net het gebruik van een klamboe.

Tijdens het maken van verre reizen kunnen maag- en darmklachten voorkomen. Neem een voorraadje diarreeremmers mee. Drink nooit kraanwater. Om uitdroging te voorkomen, is het belangrijk dat u zorgt dat u altijd voldoende water drinkt, 2 tot 3 liter per dag. ORS zorgt dat u voldoende suikers en zout binnenkrijgt, wat maakt dat u zich snel wat beter zult voelen, als u last van diarree heeft.

 

Grensdocumenten

Uw paspoort moet minstens een maand (dertig dagen) na uw vertrek uit Zuid-Afrika geldig zijn.

Als u ook een bezoek brengt aan Lesotho en/of Swaziland moet het paspoort nog zes maanden geldig zijn.

Als toerist met de Nederlandse nationaliteit, mag u maximaal drie maanden (negentig dagen) in Zuid-Afrika verblijven zonder dat u een visum hoeft aan te vragen. Uw paspoort dient minimaal twee lege pagina’s naast elkaar te bevatten. Aangeraden wordt om een kopie van uw paspoort mee op reis te nemen en deze apart te bewaren van uw paspoort.

 

Tijdsverschil

In onze zomer (dit is de Zuid-Afrikaanse winter) is er geen tijdverschil, in onze winter (de Zuid-Afrikaanse zomer) is het 1 uur later in Zuid-Afrika. Er is dus geen sprake van een jetlag bij de vluchten tussen Zuid-Afrika en Nederland.

 

Dit artikel bevat affiliate links. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik u in het artikel Disclaimer.

 

Volg JTravel op Facebook, Instagram, Twitter, Pinterest en Bloglovin’.

 

Bewaar op Pinterest