Logo van JTravel.nl
Search
Close this search box.

Frans Hals Museum in Haarlem

In 1913 opende het Frans Hals Museum in Haarlem zijn deuren aan het Groot Heiligland in Haarlem. Het Frans Hals Museum is gevestigd in een monumentaal pand dat vanaf 1609 diende als tehuis voor oude mannen. De schilder moet hier zelf ook hebben rondgelopen, toen hij de groepsportretten van de regenten van het Oudemannenhuis schilderde. U kunt hier de regentenkamers, de schitterende binnentuin en de karakteristieke eetzaal bewonderen.

Het Frans Hals Museum in Haarlem bevat een collectie van Haarlemse meesters uit de Gouden Eeuw. Hier bevindt zich de grootste verzameling schilderijen van Frans Hals ter wereld.

Inhoudsopgave

Ligging

Het Frans Hals Museum is gevestigd aan het Groot Heiligland, een istorische locatie in de oude binnenstad van Haarlem.

Frans Hals

Frans Hals leefde van 1582 tot 1666. Hij is de beroemdste schilder uit Haarlem uit de Gouden Eeuw. Hij schilderde veel belangrijke stadsgenoten maar ook de dorpsgek, drinkebroers, lachende vissersjongens, fluitspelende of rokende kinderen. De mensen die hij schilderde staan er pratend en lachend op. Hij was heel goed in het schilderen van levendigheid en beweging. Zijn kleurgebruik en penseelvoering zijn wereldberoemd. Beroemd zijn zijn vijf schuttersstukken die in het museum te bewonderen zijn. Eén van de bewonderaars van Frans Hals was Vincent van Gogh. U ziet in het museum een installatie van 67 schermen van verschillende formaten die bevestigd zijn aan drie wanden. Deze schermen vertellen het biografisch beeldverhaal van het leven en de werken van deze Haarlemse schilder. Frans Hals was heel goed in het verstoppen van grapjes in zijn schilderijen. Hij werd ook wel de meester van de lach genoemd.

U kunt in het museum in de huis van een 17e eeuws personage kruipen en een groepsportret in de fotostudio maken. U kunt 17e eeuwse kleding aantrekken en gekke voorwerpen gebruiken en daarna kunt u zich in een 3D setting laten fotograferen met uw eigen mobiele telefoon.

Plattegrond van het Frans Hals Museum in Haarlem

De collectie van het Frans Hals Museum

In het Frans Hals Museum bevindt zich de grootste verzameling schilderijen van Frans Hals ter wereld. Hier in het museum bevindt zich een verzameling oude kunst van ongeveer 800 schilderijen. Een deel hiervan is permanent te zien. De rest is uitgeleend, wordt gerestaureerd of verblijft in depots.

Het Frans Hals Museum bezit schilderijen uit de 16e en 17 eeuw. De schilderijen uit het begin van de 16e eeuw zijn schilderijen met Bijbelse voorstellingen. Deze schilderijen zijn voor altaren in kloosters, kerken en kapellen gemaakt. Bekende schilders uit de 16e eeuw zijn Jan van Scorel, Maerten van Heemskerck, Hendrick Goltzius en Cornelis van Haarlem.

In de 17e eeuw was Haarlem een belangrijke en welvarende stad. Het was een centrum van kunst en cultuur. Dit was de Gouden Eeuw. Frans Hals was de beroemdste schilder uit Haarlem. Hij was gespecialiseerd in portretten en groepsportretten. Hij heeft vijf zeer beroemde, grote schuttersstukken geschilderd, die u in het museum kunt bewonderen. Andere schilders uit deze periode schilderden portretten, stillevens en stadsgezichten.

De vijf wereldberoemde Schuttersstukken van Frans Hals worden vanaf 31 maart 2017 in het Frans Hals Museum onderzocht met een macroröntgenfluorescentie-scanner (MA-XRF). Het scannen per schilderij duurt tussen de 12 en 24 dagen en nachten. In de Schutterszaal kunt u het scannen bekijken. Ook wordt er een filmpje over het onderzoeksproject getoond. Deze MA-XRF scanner analyseert de verschillende chemische elementen die in de verf aanwezig zijn. Hieruit kunnen de gebruikte pigmenten worden afgelezen, dat informatie over de stappen in het maakproces van het schilderij geeft. Het onderzoeksproject Frans Hals/niet-Frans Hals heeft als doel inzicht te krijgen in de criteria die kenners gebruikten en gebruiken bij het bepalen of een schilderij een echte Frans Hals is of niet.

Het poppenhuis van Sara Rothé

Het poppenhuis van Sara Rothé is een bekend object in het Frans Hals Museum. De naamgeefster kocht in 1743 op een veiling in Amsterdam drie poppenhuizen met inhoud. Deze drie poppenhuizen werden verbouwd tot twee nieuwe poppenhuizen. Beide huizen zijn bewaard gebleven. Eén van deze poppenhuizen kunt u in het Frans Hals Museum bewonderen. Voor de andere moet u naar het Haags Gemeentemuseum. In de 18e eeuw was een poppenhuis geen speelgoed maar een miniatuurmuseum. Hier kon mee worden gepronkt. In dit poppenhuis ziet u bijna 1.000 voorwerpen. Ze zijn allemaal zo echt mogelijk nagemaakt. De voorwerpen zijn tien keer zo klein als in het echt. Het poppenhuis is ingebouwd in een kast met dubbele deuren. De deuren werden na bezichtiging gesloten om de inhoud te beschermen tegen stof en licht. Deze kast is gemaakt van eikenhout. De deuren zijn beschilderd met voorstellingen uit de Griekse mythologie (Apollo met negen muzen op de rechterdeur en het gevleugelde paard Pegasus op een rots, omgeven door zeven vrouwen die de zeven kunsten uitbeelden op de linkerdeur). Dit alles in een omlijsting met goudkleurige schelpmotieven, hekwerkjes en bloemen.

Als de binnenste deuren gesloten zijn, is een voorstelling te zien van de voorkant van een herenhuis uit de 18de eeuw. De voorgevel is vijf ramen breed en drie verdiepingen hoog.

De hal werd ook wel het ‘bovenste voorhuis’ genoemd. Dit was een representatieve entree voor het ontvangen van bezoekers. De inrichting is typisch 18e eeuws. U ziet dit aan de gueridon (het kleine tafeltje links, met poten in de vorm van dolfijnen), de Chinese vazen en de wandversieringen in Rococostijl. De vloer is lijkt van marmer, maar is van hout en als marmer beschilderd. De loper op de vloer is door Sara Rothé zelf geweven.

De wanden van de pronkkamer zijn bespannen met rode moiré-zijde. Na de maaltijd werd hier een kaartje gelegd aan de speeltafel. In de nis staat zilver uitgestald. Dit kon het bezoek bewonderen. Sara liet het zilver maken bij gespecialiseerde zilversmeden.

De dokterskamer in het poppenhuis in het Frans Hals Museum in Haarlem

De dokterskamer wordt ook wel de kamer van Astrologus Ludeman genoemd. Hij was een bekend astroloog en berucht kwakzalver. U kunt aan de apothekersflesjes, potten met insecten en een spiegelkast met dikke boeken zien dat deze kamer van een dokter was. Deze boeken zijn ook echt te lezen. Zo is er een medisch boekje dat 21 recepten bevat tegen onder andere hoofdpijn, hondsdolheid en zeeziekte.

De benedeningang is het onderste voorhuis. Deze ruimte werd als dagelijkse ingang voor bewoners, bedienden en leveranciers gebruikt. In de achterwand bevinden zich twee deuren, achter de rechterdeur is de trap naar boven en achter de linkerdeur is een houten hekwerk. Hiervoor bevindt zich de kelder waar allerlei potten staan. Het plafond van de kelder bestaat uit kruisgewelven. In de linkerhoek ziet u een puthaak in een bakje, die gebruikt werd om water uit de gracht te halen. Dit om de stoep te schrobben.

In de keuken staat meer dan 200 voorwerpen: pannen, borden, een schotel met een lamsbout en een vergiet. In de ingebouwde porselein- en tinkast in de achterwand ziet u grote schotels, deze werden gebruikt om eten op te dienen aan tafel. Achter de deur aan de linkerkant ziet u de pottenkas. Hier werden de verschillende keukenpotten bewaard. Rechts van de tinkast bevindt zich het schuur- en vaathok. Hier staan ook klompen met leren stukken, die werden buitenshuis gebruikt omdat de straten vaak modderig waren.

De eetkamer bevindt zicht rechtsonder in het souterrain. Naast de schouw, achter de deur, bevindt zich het toilet. Dit is niet meer dan een plank met een gat en daarop een deksel. Daaronder stond een emmer.

Het trapportaal valt op door de felblauwe wanden die beschilderd zijn met rococo versieringen. De vloer is geschilderd alsof er houten planken liggen. Achter de boog van het voorportaal bevindt zich een veelhoekig vertrek met vier hoge spiegels en twee halfronde nissen.

Het zijden vaantje hing in het trappenhuis. Op dit vaantje staat een versje: ‘Al wat men hier op Aerden Siet, Is poppe goet en anders niet, De mensch, al wat hij daar van vint, Die speelter mee, gelijk een Kint, Hij heeft het Lief een korten tijt, Dat hij daar naar Licht van hem smijt, Zoo is de Mensch dan als men vindt, Niet tweemaals, maar altijds een Kindt.’ Iedereen moest, voordat zij/hij het poppenhuis mocht bekijken, de inhoud van dit versje tot zich laten doordringen. De tekst geeft aan dat het aardse leven nietig en tijdelijk is.

In de geschilderde kamer werden gasten ontvangen en muziek gemaakt. Middenin de kamer staat een klavecimbel. In de haard staan twee grote Chinese vazen. In de zomer stonden in de haard vaak geschilderde poppen, boeketten of grote vazen. De wanden in dit vertrek zijn versierd met Italiaanse landschappen en vergezichten met fonteinen en klassieke gebouwen uit de oudheid. Het plafond is beschilderd met een voorstelling van een open koepelgewelf met een doorkijkje naar de hemel, omringd door een balustrade waarover nieuwsgierige putti de kamer in kijken.

Een aparte kraamkamer was in de 17e eeuw gebruikelijk in de hogere kringen. De pas bevallen moeder ligt in het hemelbed. Moeder en kind bleven 6 tot 8 weken in de kraamkamer, waar ook de kraamvisite werd ontvangen. De moeder werd bijgestaan door de baker, of kraamverzorgster.

De bergruimte is voorste gedeelte voor het houten hekwerk. Deze ruimte werd gebruikt voor de was. Dit ziet u aan de stijftafel met de witte aardewerken stijfselkom en de brede houten spatel, waarmee het linnen werd gesteven. De mangel werd gebruikt om de grote linnen lakens glad te mangelen. Achter het hekwerk zijn balken aan het verlaagde plafond bevestigd waarop kleerstokken liggen. Aan deze kleerstokken werd de was te drogen gehangen. U ziet hier ook meubels opgeslagen, zoals het kamerscherm en een grote reiskist met koperbeslag. Vanaf de 18e eeuw dienden deze kisten op zolder als bergmeubel van dekens, linnengoed en kledingstukken.

De kinderkamer waar oorspronkelijk ’twee kinderen die met speelgoed speelen’, waren. Eén van deze kinderen is verdwenen, net als het dienstmeisje dat er stond te strijken. Aan de achterwand verhullen de gele gordijnen de bedsteden van de kinderen. Tussen de bedsteden zit een kastdeur.

De slaapkamer was oorspronkelijk de provisiekamer. Dit ziet u nog terug aan de tonnetjes die in de linkerhoek van de kamer staan. De kamer is voorzien van een bloemetjesbehang. Er staan kleine losse meubels en een groot paviljoenbed. De twee dikke miniatuuralbums in de tafel tegen de rechterwand bevatten echte topografische prenten van steden in Noord- en Zuid-Holland.

Tulpomania

In de 17e eeuw was Haarlem het centrum van de tulpenhandel. De tulp kwam aan het eind van de 16e eeuw vanuit Turkije naar Nederland. De grond rond Haarlem was zeer geschikt voor de teelt val bolgewassen. Rondom de stad kochten de rijken siertuinen. De tulpenbol werd razend populair en een handels- en speculatie object. In 1637 werd op een veiling maar liefst 6.000 gulden betaald voor één tulpenbol. Een ontzettend hoge prijs, ter vergelijking voor dat geld kon men ook een grachtenpand in het centrum van Amsterdam kopen. De hoge prijzen veroorzaakten een economische crisis en er kwam een einde aan de handel.

De tulpenmanie is jaarlijks, tijdens het Keukenhofseizoen, in Haarlem en het Frans Hals Museum terug te vinden. De zalen in het Frans Hals Museum zijn versierd met schitterende bloemboeketten en speciaal gemaakte bloemenvazen gemaakt door studenten van de Rietveld Academie, afdeling keramiek, maar ook antieke tulpenvazen zijn te zien. De bijbehorende expositie toont schilderen van schilders uit de Gouden Eeuw zich lieten inspireren door bloemen en de tulpengekte.

Niet alleen het Frans Hals Museum is versierd met de bloemenpracht tijdens de tentoonstelling Museum in Bloei. Er is een speciale rondwandeling in de stad en er zijn speciale Tulpomania tours, met entree tot het Frans Hals Museum, een Tulpomania biertje in de Jopenkerk en de folder van de stadswandeling. Daarnaast is er nog een uitgebreidere tour met ook nog de entree tot de Keukenhof en het busvervoer naar de Keukenhof vanaf het station in Haarlem.

Bloemstuk tijdens de tentoonstelling Museum in Bloei in het Frans Hals Museum in Haarlem

Praktische informatie

Overige informatie

  • In het Frans Hals Museum mag alleen zonder flits en statief gefotografeerd worden.
  • De museumwinkel verkoopt een uitgebreide collectie catalogi, boeken, ansichtkaarten, cadeauartikelen, glas- en zilverwerk.
  • Er is gratis wifi in het museum en het museumcafé.
  • Er zijn verschillende mogelijkheden voor rondleidingen. Er zijn verschillende thema’s waaruit vooraf gekozen kan worden.
  • Het Frans Hals Museum en de Hallen (aan de Grote Markt in Haarlem) vormen één museum. Ik heb alleen het Frans Hals Museum bezocht. Van De Hallen heb ik de buitenkant bewonderd. Dat is ook de reden dat ik in dit artikel alleen het Frans Hals Museum beschrijf.

Openingstijden

Het Frans Hals Museum is geopend op dinsdag t/m zondag van 11.00–17.00 uur.

Entree

Volwassenen: € 16,– per persoon.
Jongvolwassenen van 19 t/m 24 jaar en CJP: € 8,– per persoon.
Kinderen van 0 t/m 18 jaar: gratis.

Museumkaarthouders: gratis.

Groepen (vanaf 15 personen): € 13,– per persoon.

De audiotour is inbegrepen bij de toegangsprijs.

(Prijzen zijn van 2023)

Mijn entreebewijs van het Frans Hals Museum in Haarlem

Adres

Frans Hals Museum
Groot Heiligland 62
2011 ES Haarlem
Telefoon: 023 – 51 15 775
Fax: 023 – 51 15 776
E-mail: office@franshalsmuseum.nl
Website:
Het logo van het Frans Hals Museum in Haarlem

Bewaar op Pinterest

Een leuk museum in Haarlem is het Frans Hals Museum met schilderijen, zoals de schuttersstukken van deze Hollandse meester. Wat je er kunt zien, zie je in dit artikel. Lees je mee? #franshalsmuseum #franshals #schuttersstukken #haarlem #museum #museumaart #tentoonstelling #kunst #jtravel #jtravelblog Een leuk museum in Haarlem is het Frans Hals Museum met schilderijen, zoals de schuttersstukken van deze Hollandse meester. Wat je er kunt zien, zie je in dit artikel. Lees je mee? #franshalsmuseum #franshals #schuttersstukken #haarlem #museum #museumaart #tentoonstelling #kunst #jtravel #jtravelblog

Over JTravel

Author picture

Welkom op de website van JTravel. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravel en ook achter JTravelBlog. Ik neem u mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef u reisinspiratie en handige reistips. Gaat u mee op pad?

Deel dit artikel

Handige links

voor het plannen van uw reis

Om u mijn reistips gratis te kunnen blijven geven, kunt u mij helpen. Ik werk samen met verschillende organisaties. Als u via één van de onderstaande links iets boekt of koopt, ontvang ik een klein percentage van uw aankoopbedrag. Ik kan deze website op deze manier in de lucht houden en de kosten die ik maak voor het maken van deze website dekken en u van de gratis informatie voorzien. Het boeken via één van deze links kost u niets extra’s. Het helpt mij om met dit kleine beetje geld u te voorzien van informatie. Voor ons beiden is het een win-win situatie: ik verwijs u door naar leuke en handige reisproducten en u helpt mij, JTravel, met uw aankoop. Bij voorbaat dank. Meer handige links vindt u in het artikel Links naar andere websites.

Dit artikel bevat affiliate links. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik u in het artikel Disclaimer. 

Vindt u mijn blogs leuk? Koop dan een kop koffie voor me door op de button hieronder te klikken en ik zorg ervoor dat u kunt blijven genieten van de reisverhalen en reistips op mijn websites. Buy me a coffee

Deel dit artikel

Jaquelien

Jaquelien

Welkom op de website van JTravel. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravel en ook achter JTravelBlog. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem u mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef u reisinspiratie en handige reistips. Gaat u mee op pad?

Ook leuk om te lezen

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven